Allah'ın Tekvin Sıfatı

Tekvin, yaratmak demektir. Allah'ın sıfatı olarak Tekvin, Allah'ın var etmek istediklerini yaratıp onları beslemesi, büyütmesi, yaşatması ve rızıklandırması demektir. Tekvin, halk ve icad kelimeleriyle de ifade edilir.

Allah'ın, tekvin sıfatına sahip olması ezelidir. Ancak yaratması hâdistir. Allah, dilediği zaman, dilediği varlığı, dilediği şekilde, dilediği kadar yaşatmak üzere yaratır. Bu yaratmalar hâdistir, sonradan meydana gelmektedir.

Her şeyin yaratıcısı olan Allah, tekvin sıfatına sahiptir; çünkü yaratıcı olmak, yaratma sıfatına sahip olmayı gerektirir.

Allah'ın bütün fiilleri, tekvin sıfatının sonuçlarıdır. Allah'ın yaratması, yaşatması, öldürmesi, nimetlendirmesi ve azaba uğratması gibi fiiller, tekvin sıfatına racidir.

İnsanoğlunun bir şeyler icad etme becerisine sahip olmaları nedeniyle, Tekvin sıfatı, Allah'ın zati sıfatları arasında değil, Subuti sıfatları arasında sayılmıştır. İnsan, mevcut şeylerden bir şeyler icat eder. Allah ise hem yoktan yaratır, hem de mevcut şeylerden örneği bulunmayan varlıklar yaratır. Bu açıdan İnsanların bir şeyler icat etmeleriyle Allah'ın tekvin sıfatı aynı değildir.

Kur'an'da Allah'ın yaratmasından bahseden bazı ayetler ve kısa açıklamaları sekiz başlık altında şöyledir:

1-Allah, Bir Şeyin Olmasını İstediği Zaman Ona Sadece Ol Der:

"O, gökleri ve yeri örneksiz yaratandır. Bir işe hükmetti mi ona sadece "ol" der, o da hemen oluverir."(1)

*Allah, örneksiz yaratandır.

*Allah, bir işin olmasını istediğinde, ona ol demesi yeterlidir.

*Allah'ın emri, bir mukavemet veya gecikme ile karşılaşmaz; dilediği şey hemen olur.

"Bir şeyi dilediği zaman, O'nun emri o şeye ancak "Ol!" demektir. O da hemen oluverir."(2)

*Allah'ın bir şeyi var etmek için, herhangi bir vasıtaya veya zamana ihtiyacı yoktur.

*Allah bir şeyi var etmek için, asla yorulmaz; bir zorlukla karşılaşmaz.

 *Allah'ın bir şeyi var etmek için, onun yokluğunu varlığına tercih edip "Ol" demesi yeterlidir.

2-Allah, Her Şeyin Yaratıcısıdır:

"İşte sizin Rabbiniz Allah. O'ndan başka hiçbir ilâh yoktur. O, her şeyin yaratıcısıdır. Öyle ise O'na kulluk edin. O, her şeye vekil (her şeyi yöneten, görüp gözeten)dir."(3)

*Allah, her şeyin yaratıcısıdır.

*Her şeyin yaratıcısı olan Allah, tek ilahtır.

*Her şeyin yaratıcısı ve tek ilah olan Allah'tan başka kendisine kulluk yapılacak kimse yoktur.

*Her şeyin yaratıcısı ve tek ilah olan Allah, bütün varlıkları yönetip gözetmektedir.

"…Her şeyin yaratıcısı Allah'tır. O, birdir, mutlak hâkimiyet sahibidir."(4)

Diyanet Tefsiri şu açıklamayı yapar: 'İnsanların meydana getirdiği en üstün sanat eseri dahi önceden Allah tarafından yaratılmış olan unsurların yeni bir terkip içerisinde bir araya getirilmesinden ibarettir. Oysa Allah yoktan yaratmaktadır; Allah'ın yaratmasıyla kulların -mecazi mânada- yaratması arasında mahiyet bakımından fark vardır; gerçek anlamıyla yaratma gücüne sahip olan sadece Allah Teâlâ'dır. Bu sebeple kendisine ibadet edilmeye, dua ve niyazda bulunulmaya lâyık olan da O'dur.'(5)

"Allah, her şeyin yaratıcısıdır. O, her şeye vekildir."(6)

Her şeyi yaratan ve idare eden Allah'tır.

3-Allah, Bütün Evreni Belli Bir Düzen İçinde Yaratmıştır:

"Şüphesiz sizin Rabbiniz, gökleri ve yeri altı gün içinde (altı evrede) yaratan ve Arş'a kurulan, geceyi, kendisini durmadan takip eden gündüze katan, güneşi, ayı ve bütün yıldızları da buyruğuna tabi olarak yaratan Allah'tır. Dikkat edin, yaratmak da, emretmek de yalnız O'na mahsustur. Âlemlerin Rabbi olan Allah'ın şanı yücedir."(7)

*Allah, gökleri ve yeri bir anda yaratacak güce sahip olduğu halde, hikmetine binaen altı günde yaratmıştır.

*Allah, Arş'ı istiva etmiş, yani ihata etmiş, hâkimiyeti altına almıştır.

*Allah, dünya yaşanılabilir olsun diye, gece ile gündüzü birbirini takip edecek şekilde yaratmıştır.

*Allah, güneşi, ayı ve bütün yıldızları yaratıp buyruğu ile belli bir sistem içinde tutmuştur.

*Yaratmak ve var etmeye dair emirler vermek, yalnız Allah'a aittir.

*Bütün bunları yapan Allah'ın şanı çok yücedir.

4-Allah, Canlıları Değişik Şekil ve Kabiliyetlerde Yaratmıştır:

 "Allah, bütün canlıları sudan yarattı. İşte bunlardan bir kısmı karnı üzerinde sürünür, kimi iki ayak üzerinde yürür, kimisi dört ayak üzerinde yürür. Allah, dilediğini yaratır. Çünkü Allah, her şeye hakkıyla gücü yetendir."(8)

*Allah bütün canlıları sudan yarattığı halde bunları değişik vasıflarla halk etmiştir.

*Allah'ın yarattığı canlılardan bir kısmı karnı üzerinde sürünür, bir kısmı iki ayak üstünde, bir kısmı dört ayak üstünde yürür.

*Yine yaratılan canlıların, kabiliyetleri, nitelikleri, ifa ettikleri görevler ve ömürleri birbirlerinden farklıdır.

*Bütün bunlar gösteriyor ki, Allah dilediğini yaratır; çünkü Allah'ın her şeye gücü yeter.

5-İnsanı Yaratan ve Rızık Veren Allah, Onu Öldürdükten Sonra Yeniden Diriltecektir:

"Allah, sizi yaratan, sonra size rızık veren, sonra sizi öldürecek ve daha sonra da diriltecek olandır. Allah'a koştuğunuz ortaklardan, bunlardan herhangi bir şeyi yapabilen var mı? O, onların ortak koştuklarından uzaktır, yücedir."

Bu ayette Allah'ın Tekvin sıfatı çerçevesinde dört fiili sıfatından bahsedilmektedir:

1-Allah, yoktan var eder, yaratır.

2-Allah, yarattığı canlılara rızık verir.

3-Allah, yaşatmakta olduğu insanları, takdir ettiği ecelleri gelince öldürür.

4-Allah, bu dünyada hayatlarına son verdiği insanları ahirette tekrar diriltecektir.

 "Gökleri ve yeri yaratan, melekleri ikişer, üçer, dörder kanatlı elçiler yapan Allah'a hamdolsun. O, yaratmada dilediği arttırmayı yapar. Şüphesiz Allah, her şeye gücü yetendir."(9)

*Allah, görmekte olduğumuz gökleri ve yeri, daha önce bir örneği olmadan mükemmel bir şekilde yaratmıştır.

*Allah görmediğimiz varlıklardan olan melekleri ikişer, üçer, dörder ve daha fazla sayıda kanatlı olarak yaratmıştır.

*'(Yaratmada dilediğini arttırır) melekleri daha nice kanatlara, kuvvetlere sahip kılar. Nitekim Sahih-i Müslim'de İbn Mesut'tan rivayet olunduğuna göre Resûl-i Ekrem Sallallâhu Aleyhi Vesellem Efendimiz Cibril-i Emin'i altı yüz kanatlı bir surette görmüştü. O mübarek melek böyle bir kuvvete, bir ruhani kabiliyete ve görevli olduğu şeyleri süratle uygulamaya muktedir bulunuyordu. Evet.. Cenab-ı Hak dilediği mahlûkunu yüksek bir kabiliyete, büyük bir ilim ve irfana, fevkalade bir güzelliğe ve ruhi yüceliğe nail buyurabilir.'(10)

6-Allah, dilediğine Kız Dilediğine Erkek Çocuk Bahşeder:

 "Göklerin ve yerin mülkü Allah'ındır. Dilediğini yaratır; dilediğine kız çocukları, dilediğine de erkek çocukları bahşeder. Yahut o çocukları erkekler, dişiler olmak üzere çift verir, dilediği kimseyi de kısır yapar. Şüphesiz O, her şeyi hakkıyla bilendir, hakkıyla gücü yetendir."(11)

Göklerin ve yerin mülkü tek yaratıcı olan Allah'ındır. Allah dilediğine kız, dilediğine erkek çocuklar, dilediğine ise hem kız hem erkek çocuklar verir. Bazı insanlara ise hiç çocuk vermez. Bütün bunlar Allah'ın dilemesi ve yaratmasıyla olur. Allah'ın verdiği kararı yerinde bulmalıyız. Çok çocuğu olan övünmemeli, yalnız kız çocuğu olan veya hiç çocuğu olmayan ise isyan duyguları içine girmemelidir.

7-Allah, Her Şeyi Bir Ölçüye Göre Yaratmıştır:

"Gerçekten biz, her şeyi bir ölçü ve dengede yarattık. Emrimiz ancak bir tek emirdir. Göz kırpması gibidir. (Anında gerçekleşir.)"(12)

*Allah, her şeyi takdir ettiği şekilde, takdir ettiği ölçüler dahilinde, takdir ettiği zamanda yaratmıştır.

*Allah'ın, yarattığı şeyler belli bir düzen içindedir.

*Allah'ın yarattığı şeyler, bir takım hikmetler taşırlar.

8-Allah, Her An Yaratma Halindedir:

 "Göklerde ve yerde bulunan herkes, O'ndan ister. O, her an yaratma halindedir."(13)

Göklerde ve yerde bulunan herkes, Allah'tan ister; herkes Allah'a muhtaçtır, Allah kimseye muhtaç değildir. Allah, yarattığı varlıkların ihtiyaçlarını giderir.

Ayet-i kerimenin "O, her an yaratma halindedir." kısmı hakkında şunlar söylenebilir:

*Allah'ın yaratması süreklidir. Allah, bir varlığı yaratıp kendi haline terk etmez; o varlıktaki her değişiklik, Allah'ın yaratması ile gerçekleşir. Buna insanı örnek verelim: İnsanın hücrelerinin çoğalmasını, büyümesini, nefes almasını, beslenmesini, konuşmasını ve düşünmesini hep Allah yaratır. Demek oluyor ki her insandaki yaratılma süreklidir. Allah her insandaki her değişikliği her an yaratmaya devam etmektedir. Bu durum diğer bütün varlıklar için de geçerlidir.

*Allah'ın, insanları yarattıktan sonra onları kendi haline bıraktığı şeklindeki deist görüşler, bu ayetle reddedilmektedir. Bütün varlıkları yaratan Allah, onlar için tekvini ve teşrii kurallar koymuştur. Bütün tabiat kanunları Allah'ın koyduğu ve var olmalarını sağladığı kanunlardır. Allah, tekvin sıfatıyla onları var etmeye devam etmezse, hiçbir düzen kendiliğinden devam etmez.

Tekvin sıfatı ile ilgili olan bazı hassas ve tartışmalı hususları ayrı bir bölümde değerlendirmemiz faydalı olacaktır. Şimdi sıra, o bölümde.

Dipnotlar

1-Bakara-117

2-Yasin-82

3-En'am-102

4-Rad-16

5-DİB Kur'an Yolu Tefsiri Cilt: 3 Sayfa: 282

6-39/Zümer-62

7-Araf-54

8-Nur-45

9-Fatır-1

10-Ömer Nasuhi Bilmen, Kur'an-ı Kerim'in Türkçe Meali Alisi ve Tefsiri, C: 6, S: 2882. 2883.

11-Şura-49

12-Kamer-49.50.

13-Rahman-29