GÖĞÜ YÜKSELTTİ VE MİZANI KURDU
“Göğü yükseltti ve mizanı koydu.”(Rahman:7) Ayette geçen "sema" kelimesinin sözlük anlamı, "yukarıda, üstümüzde olan her şey" demektir. "Rafea" kelimesi de “yukarıya kaldırma”yı, “yükseltme”yi ifade eder. Buna göre, bu cümlenin manası "Sema’nın yerini yüksek¬lerde kıldı." şeklinde olur. "Göğü yükseltti." tabiri, tam olarak "Ve's-semae Refeaha"nın anlamını vermez. Nitekim, müfessirler, bu cümleyi "Göğü yüksek olarak ya¬rattı
وَالسَّمَاء رَفَعَهَا وَوَضَعَ الْمِيزَانَ
"Göğü yükseltti ve mizanı koydu."(Rahman:7)
Ayette geçen "sema" kelimesinin sözlük anlamı, "yukarıda, üstümüzde olan her şey" demektir. "Rafea" kelimesi de "yukarıya kaldırma"yı, "yükseltme"yi ifade eder. Buna göre, bu cümlenin manası "Sema'nın yerini yükseklerde kıldı." şeklinde olur. "Göğü yükseltti." tabiri, tam olarak "Ve's-semae Refeaha"nın anlamını vermez. Nitekim, müfessirler, bu cümleyi "Göğü yüksek olarak yarattı." şeklinde açıklamışlardır.(1)
"Rfa" kelimesinin ifade ettiği yükseklik, iki anlamda değerlendirilmiştir. Birincisi: İnsanlara gözüken şekliyle gökler, gerçekten yukarıdadır ve bütün cisimleriyle üstümüzde yükselen bir âlemdir. "Yukarı" ve "aşağı" gibi kavramlar izafî de olsa, dışarıdan zahiren gözüken budur. İkincisi: Manevî yöndendir. Bu da zahirî sebepler dairesinde, göklerin ilâhî takdir ve hükümlerinin merkez yeri, meleklerin meskeni, emir ve yasaklarının ilk kaynağı olması hasebiyledir. Allah'ın indirdiği 104 kitap ve suhufun "semavî kitap" olarak adlandırılması da bunu göstermektedir.2)
Ayette geçen "Göğü yükseltti ve mizanı koydu." tabiri, genel çekim kanunu açısından da önem arz etmektedir. Astronomi ve fiziğin esasını, ruhunu teşkil eden çekim kanunu Isaac Newton (1642-1720) tarafından keşfedilmiştir. Kâinatın dengesini ve ahengini temin eden bu kanun, 14 asır önce Kur'an tarafından muhataplarına sunulmuştur. Ancak her şey gibi, herhangi bir bilginin ortaya çıkmasının da kendine göre bir zamanı vardır. Her zamanın kendine göre bir hükmü vardır. "Zaman ise büyük bir müfessirdir; kaydını gösterse itiraz edilmez."(3)
Bu konuyu açıklayan diğer bazı ayetler şöyledir:
"Allah, gökleri, görebileceğiniz direkler olmaksızın yükseltendir."(4)
"O, Gökleri, görünür direkleri olmaksızın yarattı."(5)
"Sema'yı yeryüzüne düşmekten koruyan, O'dur; ancak Kıyamet'te O'nun izniyle düşecektir."(6)
Bu ayetlerde, Gök cisimlerinin uçsuz bucaksız fezada direksiz durduğunu gösteren ifadeler söz konusudur. Abdullah İbn Abbas, "Allah, Gökleri, görebileceğiniz direkler olmaksızın yükseltendir." ayetini açıklarken "Göklerin bir direği vardır, fakat siz onu göremezsiniz." demiştir.(7)
"Musa, 'Bizim Rabbimiz, her şeye hilkatini [varlık ve özelliğini] veren, sonra da doğru yolu gösterendir.' dedi.",(8) "Böylece onları iki günde yedi gök olarak yarattı ve her göğe görevini vahyetti."(9) ayetlerinde de kâinatta cari olan ve "şeriat-ı fıtriye" denilen genel denge kanunu ve benzeri tekvinî prensiplere işaret edilmektedir.
Ayette geçen "mizan" kelimesi, "adalet ölçüsü" anlamında olup "genel bir denge kanunu" demektir. Burada Gök ile Yer'den bahseden ayetler arasında dört defa tekrarlanan "mizan" kelimesi, hem "şeriat-ı fıtriye" denilen kâinattaki denge kanunu, hem de "şeriat-ı kelâmiye" denilen insanlık camiası için "adalet" kavramı anlamındadır. Adalet, her hak sahibinin hakkını vermekten ibarettir. Göklerin ve Yer'in nizam ve intizamının ancak adalet ölçüsüne dayalı ölçülerle mümkün olacağını ifade etmektedir. Bir hadis-i şerifte, "Göklerin ve Yer'in varlığını sürdürmesi ancak adaletledir."(10) buyurulmuştur.
Hamdi Yazır da ayetteki "mizan" kelimesinin genel denge kanunu olduğu görüşünde olup şunları söylemektedir: "Öncelikle 'Mizanı koydu.' ayetinde yer alan mizan, Sema'nın yüksekliği münasebetiyle ortaya çıkan bütün eşya arasındaki genel denge kanunudur ki 'pesenteur' yahut 'gravitation' denilen yer çekimi ve ağırlık kanunu, bunun açık görüntüsüdür.. Bununla beraber genel denge kanunu sadece cansız, duygusuz ve fizikî olan çekim kanununa hasredilmeyip kimyevî ve ruhî münasebetleri dahi içine almak üzere adalet kanunu adıyla daha kapsamlı olarak izah edildiği takdirde faydasının daha fazla olacağı aşikârdır."(11)
Ona göre, burada zikredilen üç "mizan"ın da aynı anlamda değerlendirilmemesi, Kur'an'ın üslûbuna daha uygundur. Buna göre birincisi-yukarıda ifade edildiği gibi-genel denge kanunu, ikincisi şeriat, üçüncüsü amel defteri olabilir.(12)
Muasır âlimlerden Abdülmecid ez-Zendanî de ayette geçen "mizan"ı, "genel çekim kanunu" olarak değerlendirmiştir. Ona göre, bu kanunun doğruluğunu gösteren belgelerden biri de son olarak keşfedilen Neptün ve Plüton gezegenlerinin varlığıdır. Bilindiği gibi, bu iki gezegen, genel çekim kanununun ışığında yapılan çalışmalar sonucu bulunmuştur.(13)
Dipnotlar
1-bk. ez-Zemahşerî, IV/444.
2-krş. ez-Zemahşerî, VI/444; el-Beydavî, VI/137; el-Alûsî, XIII/101.
3-Nursî, Asar-ı Bediiye, s. 434.
4-er-Ra'd, 13/2.
5-Lokman, 31/10.
6-el-Hacc, 22/65.
7-bk. et-Taberî, VIII/cüz. 27, s. 93.
8-Taha, 20/50.
9-Fussilet, 41/12.
10-bk. el-Alûsî, XXVII/101.
11-bk. Yazır, VII/367.
12-bk. Yazır, a.g.y.
13-bk. ez-Zendanî, Tevhidü'l-Halık, 353-354.
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DİĞER YAZILAR
ALLAH RASULÜNÜN MANEVİ ŞAHSİYETİ-2
Fahr-ı Kainat’a Nasıl Bakmalıyız: Kur’ân’da, “Muhakkak ki, Allah katında sizin en d
NURDAN VECİZELER-8
“Hakikaten mümin cennete layık ve kâfir cehenneme muvafık bir mahiyet kesb eder.” İzah: B
YIKILMAKTA OLAN ÜÇÜNCÜ MABET
Kimi Yahudiler mecazen veya sembolik anlamda İsrail’e Süleyman Tapınağı makamında üçüncü
SAFVETÜ’T TEFASİR NOTLARI-27
Nisa: 97: İbn Abbas’ın şöyle dediği rivayet olunur: “Müslümanlardan, İslam’ı hafife a
TACEDDİN TOPAL(1927-2020)
Taceddin Topal ağabeyimiz Isparta/Yalvaçlıdır. Yalvaçlılar O’na Taci Dede diye biliyor ve ö
SULTAN 2. BAYEZİD (1481-1512)
1448’de Dimetoka’da doğdu. Fâtih Sultan Mehmed’in Gülbahar Hâtun’dan doğan büyük oğl
CENNET VE CEHENNEM SADECE MANEVİ DEĞİLDİR
Cennet ve Cehennem iki yurttur; birisi sevaba birisi azaba, birincisi muttakilere, ikincisi kâfirle
AKSA TUFANI’NIN İSTİKBALDEKİ AKİSLERİ
De ki: " Bize iki güzellikten birinin dışında başka bir şeyin gelmesini mi bekliyorsunuz? Oy
ALLAH RASULÜNÜN MANEVİ ŞAHSİYETİ-1
Fahr-ı Kâinat Efendimiz, (Aleyhissâlatü vesselâm) Kur’ân’ı Mekkelilere tebliğe başladı
NURDAN VECİZELER-7
“İnkılab-ı hakikat olmaz. Nev'-i mutavassıtın silsilesi devam etmez. Tahavvül-ü esnaf, ink
- MODERNİST İSLAMCILARIN BAZI İDDİALARI
- YEDİNCİ NOKTA: NEDİR HAYATIN EN SAF LEZZETİ VE EN HALİS SAADETİ?
- SAFVETÜ’T TEFASİR NOTLARI-26
- ŞÜKRÜ ALTUĞ(1914 – 1984)
- BÜYÜK ÇARŞI
- KIZIL İCAZ YEDİNCİ BEYİT- 10. DERS(3)
- BEŞİNCİ NOKTA: NEDİR HAYATIN HAKİKİ HUKUKU?
- NURDAN VECİZELER-6
- HAMAS ÜZERİNDEKİ AMALEK GÖLGESİ
- İSRA VE MİRAÇ MUCİZESİNİ İNKAR EDENLERE CEVAPLAR
- SAFVETÜ’T TEFASİR NOTLARI-25
- ŞEVKET AKIN(1923 -2021)
- HOCAZÂDE MUSLUHİDDİN
- ACBU’Z ZENEB HADİSİ
- DÖRDÜNCÜ NOKTA: NEDİR HAYATIN MAHİYETİ?
- NURDAN VECİZELER-5
- SAHABE DÖNEMİ İHTİLAFLARINDAN SÖZ ETMEK
- SAFVETÜ’T TEFASİR NOTLARI-24
- YENİ İSRAİLİYAT VE DİNİ GÜVENLİĞİMİZ
- NAMAZDA 17 SIRRI
- İNSANLARIN AYIBINI GİZLEMEK
- İMAM BUHARİ'YE ATILAN İFTİRALAR
- ŞAHABEDDİN ÜNLÜ (1945 -2021)
- HIZIR BEY
- CEHENNEM NEREDEDİR?
- KIZIL İCAZ YEDİNCİ BEYİT- 10. DERS(2)
- BU MAKAMDA BİR SUAL AKLA GELMEKTEDİR
- İSRAİL'İN KIYAMETİNİ TÜRKLER KOPARIR
- HAŞİR RİSALESİNİN ÇAĞRIŞTIRDIKLARI
Nâziât, 37-38-39
Azana ve dünya hayatını ahirete tercih edene, şüphesiz cehennem tek barınaktır.
GÜNÜN HADİSİ
Hikmetli söz, müminin yitiğidir. Onu nerede bulursa almaya en layıktır.
Tirmizi, İlim, 19.
SON YORUMLAR
- Bütün beytlerin tercümesini gönderebilir misiniz? sitede sadece son birkaç...
- Fıtrat, namaz, tevafuk, sırlar ve tüm bunların sahibi zişanı İlahi kusur...
- Selamünaleyküm İnternette mütalaalı risale i nur dersleri diye arama yapt...
- bu kıymetli yazıdan dolayı ahmed izz kardeşimize teşekkür ederiz çok mani...
- selamün aleyküm Ahmed kardeşimizi tebrik ediyor ve bu faideli tercümelerin...
- Yanında okuyan diğer öğrencileri; Molla Muhammed Kasori Molla Muhammed Era...
- Benim merhum babam Molla İbrahim Azizi de onun yanında icazeti tamamlamıştı...
- Teşekkürler. Sanırım Envar neşriyat idi.Tam hatırlayamıyorum.....
- Çok güzel bir çalışma Rabbım ilminizi arttırsın bu çalışmalarınızı...
- Merhaba, Ben Foliant yayınlarından uğur. Sizinle iletişim kurmak istiyoruz ...
TARİHTE BU HAFTA
*Fatih Donanmayı Haliç'e İndirdi.(22 Nisan 1453) *T.B.M.M. Açıldı.(23 Nisan 1920) *Yavuz Sultan Selim Padişah Oldu.( 25 Nisan 1512) *Çernobil Nükleer Faciası.(26 Nisan 1986) *Sultan II.Abdülhamid Han Tahttan İndirildi.(27 Nisan 1909)
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...