Ders: 17.Lem'a, 6. Nokta

İzah: Mehmed Kırkıncı Hocaefendi

*"İnsan, bazı firenkler ve firenk-meşrebler gibi ihtirasat-ı hayvaniyede terakki ettikçe, daha şiddetli bir hayvaniyet mertebesini alır."(Lem'alar, s: 120) Hani Necip Fazıl'ın bir ifadesi var da;

"Yükseldik sanıyorlar alçaldıkça tabana"(Not. Bu mısra merhum Necip Fazıl beyin Muhasebe adlı şiirindendir. Salih Okur) Ne güzel bir ifade, Allah taksiratını affetsin.

Durmadan insaniyetten uzaklaşıyorlar, iniş aşağıya gidiyorlar. Bunu da yükselmek sanıyorlar.

*Adamın bir tanesi muhtarlığa aday olmuş. Ama inanmıyor ki kimse bana rey verir. Eskaza ona rey vermemişler mi? Kahvede otururken muhtar olduğunu müjde vermişler. Bütün kahve ehlini oturtturmuş, herkese çay ısmarlamış.

Sonra oradakilere demiş; "Yahu bakın şu Allahu Teala hazretlerinin işine. Ben de dün sizin gibi bir insandım."

Maddi bir makama geldi mi zannediyor ki yükseliyor. Bir şöhret kazandı mı yükseldim zannediyor.. Yok öyle değil canım.

İnsanın yükselmesi iman, ubudiyyet, amel-i salih, fazilet, marifet, sehavet gibi meziyetlerledir.

*Eskiden çok sorarlardı; "Edison Cennete mi girecek, Cehenneme mi?" Derdim; "Ula ben ne bilim? Ula niye dedeni babanı sormıyosan?" "Efendim, O elektriği buldu."

Cenab-ı Hak Hakim ya, Edison bu bulmasıya dünyevi olarak alacağı şöhret, makam, para ne ise dünyada onu almış. Elektriği bulmak Cennete gitmenin şartı değil yani.

Cennete girmenin şartı insaniyete hizmet de değil. Cennete girmenin şartı insaniyete hizmet olsa, o zaman öküzler onları cennete girmeye koymaz. Derler ki; "siz yokken biz bu insanlara hizmet ettik."

Böyle mantıksızlık olur mu? Her şeyin bir şartı-şurtu var. Cennete gitmenin şartı; Allah'ı seveceksin, Allah tarafından sevileceksin. Peygamberi seveceksin, peygamber tarafından sevileceksin. Onun yolu bu ya..

Not; Merhum Kırkıncı hocamız hatıralarında da bu meseleyi anlatmış, bakılabilir.

(Edison'u Merak Edenler, Hayatım Hatıralarım, s. 496, Zafer Yayınları, İst. 2013)

Ayrıca bu soruyu eskiden hocalara maksatlı olarak çokça sorarlarmış. Misal olsun diye merhum Esad Coşan Hocaefendi'nin üç sohbetinden nakilde bulunmak istiyorum;

"Hattâ şu elektriği bulan Edison için derler, yalnızca elektriği bulmamış adam... Sayısını bilemiyeceğim kadar icadı var... Muhtelif şeyleri icad etmiş, peşpeşe artık çorap söküğü gibi gitmiş. Demek ki, insan bir meslekte mesleğin inceliğini kavrarsa, onun ardından pek çok şeyler gelir.

Şu Edison'u da kıskanıyorum, biraz da kızıyorum. Çünkü, düşmanlar onu öne sürüyorlar: "Edison cennete girecek mi, girmeyecek mi?.." Girmeyecek, var mı bir diyeceğin?.. "Elektriği bulmuş..." Neyi bulursa bulsun, Allah'ı bulmuş mu?.. Allah'ı bulamadıysa giremez. Allah'ı bulan, Allah'ı bilen, Allah'a güzel kulluk eden cennete girer. Neyi bulursa bulsun...

Para için çalışmıştır. Maddiyat için çalışmışsa, gösteriş için yaptıysa sevap bile alamaz. Adamın huyunu bilmiyoruz, halini bilmiyoruz. Belki homoseksüeldi, belki hırsızdı, belki yüzsüzdü... Ne bilelim, imanı varsa girer; imanı yoksa, cehennemde cayır cayır yanacak işte. 7 Temmuz 1994 – Kızılcahamam

Doğru, Edison cennete giremeyecek. Hani diyorlar ya:

--Elektrik yapmış, buluş yapmış, icadlar yapmış; cennete girecek mi girmeyecek mi?..

Girmeyecek!.. İslâm'ı anlayamadığı için, müslüman olmadığı için, girmeyecek. Ama gizliden gizliye müslüman oldu da, tenhalarda ağladı, yalvardı da; "Yâ Rabbi ben bu toplumun içinde ne yapayım, işte İslâm'ımı izhar edemiyorum, sen beni affet!" diye dualar etti de, içinden gizli müslümansa, onu bilemeyiz tabii, kalpleri Allah biliyor. Ama öyle hristiyan ölmüşse, olmaz. 12. 02. 1997 – Antalya

 Edison cennete girecek mi?..

Hava alır. Elektrikle cennete girilir mi?.. Öyle şey yok! İmanla girilir. Edison cennete girecek mi?.. Girmeyecek! Nerden biliyorsun, bu kadar elektrik yapmış... Yapsın... Kimisi elektrik yapıyor, kimisi vapur yapıyor, kimisi uçak yapıyor... Kâfirse kâfir... Yâni uçak yaptı diye, Allah onu cennete sokacak değil ya!.. 7 Haziran 1993 - MEKKE

* "Hayvanatın kemmiyet ve aded itibariyle hadsiz bir çokluğu varken, ona nisbeten insan gayet az iken, umum enva'-ı hayvanat üstünde sultan ve halife ve hâkim olmuştur. (Lem'alar, s.121) Öyleyse madem insan böyle büyük bir mahluk, böyle bir sultan, Allah'ın en sevgili mahluku, kulu.. Öyleyse insana izafe edilen her şey değerlidir. İnsana izafe edilen mekan da değerlidir, zaman da değerlidir, değerlendirebilirsek yani.. 

*Arif-i Billahlardan birisi anlatıyor; "Ben Hazreti-i Allah'ın zamana yemin etmesini(Asr Suresindeki yemin) hiç anlamazdım. "Acaba bu zamanda ne var ki Allah bu zamana yemin ediyor, diye düşünüp dururdum.

Bir gün Mısır'da çarşıda giderken, baktım adam köşeye bir tabla koymuş, tablanın üzerine de buz koymuş, "buz alın" diye bağırıp çağırıyor. Onun böyle bağırıp çağırmasından çok canım sıkıldı. Buna bir tane vurdum, dedim ki; "ne diye insanları rahatsız ediyorsun, herkes zaten buzu görüyor, alan alır, almayan da almaz."

Şöyle bir baktı; "anlamıyorsun, buz eriyor, onu altına çevireceğim, altına" dedi. O zaman anladım ki zaman eriyor, onu altına çevirmem gerektiğini o zaman anladım" diyor.

Not: Fahreddin Razi hazretleri de tefsirinde bu hadiseye kısaca değinmiş, onu da zikretmek isterim; Seleften birinin şöyle dediği rivayet edilmiştir: "ben, Asr Sûresi'nin manasını, bir buz satıcısından öğrendim. Çünkü, o satıcı bağırıyor ve "Ana sermayesi eriyip yok olana merhamet ediniz! Ana sermayesi eriyip yok olana merhamet ediniz!.." diyordu. Bunun üzerine ben, (Asr, 2) ifâdesinin manası, işte budur dedim."

*Eski büyüklerimiz demişler ki; "El vaktu naktun. (Vakit nakittir)

Not: Mısırlı şair Ahmet Şevki şöyle demiş;

Dekkatü Kalbi'l-Meri kailetün lehü

İnnel hayate dekaiku ve sevânî

Ferfa' li nefsike bade mevtike li zikraha

Fe zikrun lil insani umrun sânî

"Kişinin kalbinin tiktakları, ona şöyle söyler;

Muhakkak hayat dakikalardan ve saniyelerden ibarettir.

Kendin için ölümünden sonra nefsinin zikrini yükselt.

Çünkü insan için anılmak ikinci bir ömürdür."

Mevlana hazretleri de Mesnevi'de buyuruyor ki;

Ömrü tu manendi temyanu zerest

Ruzu şeb manendi dinar eşmerest

"Senin ömrün altın torbası gibidir. Gece ile gündüz ise altın sayıcı durumundadır." (Salih Okur)

*Üstadın ifadesiyle, mesela burada oturuyoruz, oturduğumuz o saniyeler Cennete tohumlar gibi ekiliyor. Mesela namaz kıldın. Ne kadar zamanda kılsın? On dakikada. O on dakika boyunca Cennete tohum ektin.

Not: Ondan dolayı Hindistanlı büyük alim, merhum Reşid Ahmed Gangûhi(v. 1905) der ki; "Cennetin bütün ağaçları filizler halinde bir yerde toplanmıştır. Kim ne kadar hayırlı ameller yapmaya devam ederse, onun hissesine düşen yerde bu filizler dikilir ve büyüyüp gelişirler." (Salih Okur)