SÖZÜN GÜCÜ VE DİLİN ÂFETLERİ-3
14-Sözde ve yeminde yalan söylemek.
Bu da dilin afetlerinden, aynı zamanda ayıp ve günahların çirkinlerindendir.
Hadis-i şerifte buyurulmuş k:
14-Sözde ve yeminde yalan söylemek.
Bu da dilin afetlerinden, aynı zamanda ayıp ve günahların çirkinlerindendir.
Hadis-i şerifte buyurulmuş k:
ثلاثة لا يكلِّمهم الله يوم القيامة ولا ينظر إليهم ولا يزكِّيهم ولهم عذاب أليم: الْمُسْبِل إزارَه والمنّان الذي لا يعطي شيئاً إلا مَنَّه، والمنفِق سِلْعته بالحَلِف الكاذب
"Üç zümre vardır ki, Allah kıyamet günü onlarla konuşmaz, onlara bakmaz ve onları temize çıkarmaz. Ve onlara can yakıcı bir azap vardır. Elbiselerini kibirle sürüyerek yürüyen, yaptığı iyiliği başa kakan ve malına yalan yeminle revaç verip satmaya çalışan..."[52]
Hz. Rasûl (sav): "Kulun imanı doğru olmaz, kalbi doğru olmadıkça; kalbi doğru olmaz, dili doğru olmadıkça. Komşusu eziyetlerinden emin olmayan kişi cennete giremez."[53]
15-Gıybet etmek.
Dilin afetlerinden biri de gıybettir.
Gıybetin,
"Sizden biri, ölü kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı?"[54]
ayetinde ölü eti yemeğe benzetilmesi, çok iğrenç bir fiil olduğuna işarettir.
Efendimiz bir gün ashabına, "Gıybet nedir, bilir misiniz?" diye sorar. Sahabi "Allah ve Peygamberi daha iyi bilir" cevabını verince, Peygamberimiz:"Kardeşini, hoşlanmayacağı bir şeyle anmandır." buyurur. Sahabi; "Ya söylediğim kardeşimde varsa?" deyince, Peygamberimiz: "Eğer söylediğin onda varsa, gıybet etmiş olursun. Şayet söylediğin onda yoksa, o takdirde ona iftira atmış olursun." cevabını vermiştir.
Yine buyurmuşlar ki:"Her kim dilini ve tenasül uzvunu kötülükten koruyacağına dair bana söz verirse, ben de onun cennete girmesine kefil olurum."[55]
Hz. Aişe bir gün Efendimiz'e Hz. Safiyye'nin boyunun kısa oluşunu dile getirir. Bu sözden hiç hoşlanmayan Allah Rasulü (sas),
"-Aişe! Öyle bir söz söyledin ki eğer o söz denizin suyu ile karışsaydı herhalde onun tadını ve kokusunu bozardı."diyerek eşini uyarır.
Tersten bir yaklaşımla gıybete muhalefet edenin mükâfatını ifade eden bir hadis: "Bir kimse kardeşinin ırz ve şerefini çekiştirene karşı onu savunursa, Allah kıyamet günü o kimseyi cehennemden uzaklaştırır."[56]
Muaz b. Cebel bir gün Efendimiz'e kendisini cennete koyacak ve cehennemden uzaklaştıracak amelleri söylemesini ister. Efendimiz:
"Allah'a şirk koşmamak, O'na ibadet etmek, namaz kılmak, zekat vermek, Ramazan orucunu tutmak, haccetmek, sadaka vermek,
Allah yolunda malıyla canıyla mücadele etmek." der ve ardından "Bu dediklerimden hepsinin yerini tutan nedir, söyleyeyim mi?" diye sorar. "Evet" cevabını müteakip eliyle dilini tutup:
"İşte buna sahip çıkmaktır.!" der.
Hz.Muaz'ın taaccüp içinde "Biz söylediğimiz sözlerden hesap mı vereceğiz." sorusunu da şöyle cevaplar: "Ey annesinin kuzusu! İnsanları cehenneme yüzüstü düşüren dilleriyle kazandıklarından başkası mıdır zannediyorsun?"[57]
Gıybeti edilen adam aleni günah işleyen biri ise, işlediği günahtan da sıkılmıyorsa, hatta işlediği sanatı ve seyyiatıyla iftihar ediyor, zulmüyle de lezzet alıyorsa, böyle utanmadan günah işleyenin gıybeti caizdir.[58]
Aksi halde ateşin odunu yiyip bitirmesi gibi, gıybet de insanın salih amellerini yer, bitirir.
Eğer bir insan gıybet eder veya isteyerek dinlerse; derhal " Allahım, bizi ve gıybetini ettiğimiz zâtı bağışla." demeli, sonra da gıybeti yapılan adama nerde rastlanırsa, orada "Hakkını helal et, beni bağışla." demeli, özür dilemeli ve helallik almalıdır.[59]
Su-i zan
Su-i zan da kalb ile gıybettir. Peygamberimiz buyurmuşlar ki:
"Su-i zandan çekininiz; çünkü zan, sözlerin en yalanıdır. Birbirinizin eksiğini-gediğini görmeye ve işitmeye çalışmayın, hususi hayatlarını araştırmayın. Satın almayacağınız bir malın fiyatını, müşteri kızıştırmak için artırmayın. Birbirinize haset etmeyin, düşmanlık yapmayın, arkanızı çevirip küsmeyin. Ey Allah'ın kulları, kardeş olun, kardeş!"[60]
16-Nemime-Söz götürüp getirmek.
Dilin afetlerinden biri de muhbirliktir. Yani söz taşıyıcılığı yapmaktır.
وَيْلٌ لِّكُلِّ هُمَزَةٍ لُّمَزَةٍ
"İnsanları arkadan çekiştiren, kaş göz işaretiyle alay eden her kişinin vay hâline!"[61]
Ayetteki "hümeze"nin, ve Leheb suresindeki "hammaletelhatab" ifadelerinin "nemmam=söz taşıyan" anlamında olduğu da ifade edilmiştir. Peygamberimiz, "Nemmam (muhbirlik yapan) cennete giremez."[62] Buyurmuştur. Nemimenin hakikati, sırrı ifşadır. Saklı kalması gerekeni açığa çıkarmaktır.[63]
17-İki yüzlü söz söylemek.
Dilin afetlerinden biri de budur. İki yüzlü söz, bir adamın yanınızda iken hakkınızda iyi söylediği, yanınızda değilken kötü söylediği sözdür. Bunu ancak münafıklar yapar. Böyle insanlardan korkulur. Böyleleri hürmet bile görür. İyi olduğu için değil, şerrinden korkulduğu için. Peygamberimiz:
"Ey Aişe! İnsanların en kötüsü, şerrinden korkulduğu için hürmet ve ikram gören insandır." Buyurmuştur.[64]
18-Medh ve senada bulunmak.
Dilin afetlerinden biri de birini övmektir. Neden övmek yasaklanmıştır? Övgüde altı afet vardır. Dördü öven içindir, ikisi de övülen içindir.
Öven için afetlerden:
Biri, övgüde aşırı gider, sonu yalana çıkar.
İkincisi, övgüye bazen riya girer. Adam dıştan över, halbuki içten nefret etmektedir. Böyle biri riyakâr münafık olur.
Üçüncüsü, araştırmadığı ve hakkında kesin bilgisi olmayan şeyi söylemiş olur.
Dördüncüsü, övdüğü şahıs zalim ve fasık birisi ise, böyle birini övgüsüyle şımartmış olur. Bu da caiz değildir. Çünkü bu haliyle zalimin zulmüne fasıkın fıskına ortak olmuş olur. Hasan-i Basrî (ra) demiş ki: "Kim bir zalimin ömrünün uzun olması için dua ederse, o, yeryüzünde Allah'a isyan edilmesine razı olmuştur."
Övgünün, övülene zararlarına gelince:
1-Övgü, övülende kibir ve ucup oluşturur. Kibir, büyüklenme, ucup kendine ve ameline güvenmedir. Bunların her ikisi de öldürücüdür, katildir. Birini öldürmek istiyorsanız onu övün, alkışlayın, pohpohlayın. "Senin gibi, bir yiğit, bir kahraman yoktur." deyin.
2-Övülen şahıs, övüldüğünde sevinir, kabarır, şımarır, "sen ne imişsin be abi" havalarına girer. Allah'ın lütfunu, başarısını kendinden görmeye başlar. Allah da acil ceza vermez. Bu hal git gide onun için istidraç olur. Yani bir insan bir nimete layık olmadığı halde o nimet ona artarak veriliyorsa bu onun için nimet değil, nikmettir, beladır. Ama o bunu anlayamamaktadır. Onu bu noktaya getiren hak ettiği veya hak etmediği övgülerdir. Bu tip övgülerden, hem övenlerin ve hem de övülenlerin yılandan akrepten hatta ejdarhalardan kaçar gibi kaçmaları, kaçınmaları gerekmektedir.
Övülen hep içinde bir sızı taşıması ve kendi kendine demesi lazım:
Ey beni methedenler! Eğer siz beni hakkıyla tanımış olsaydınız bu övgüleri bana vermezdiniz. Nitekim halk tarafından yapılan övgüler kulağına gelen Hz. Ali (ra) şöyle dua etmiş:
Allahım! İnsanların bilmeden yaptıkları övgülerden dolayı beni bağışla, söyledikleri övgülerden dolayı beni cezalandırıp rüsva eyleme, beni zannettiklerinden daha hayırlı eyle![65]
19-Lafzın inceliklerine riayet etmeden konuşmak, hatalı konuşmak.
Dilin afetlerinden biri de budur. Allah ve sıfatlarıyla ilgili konuşmalarda çok dikkatli olunmalıdır. Rasûlullah (sav) Efendimiz de bizi şu hadisiyle uyarmaktadır: "Sizden biriniz, Allah dilerse ve ben de istersem, demesin. Ancak "Allah dilerse, Ondan sonra da ben istersem" desin. Birinci söyleyişte kendisini Allah'a ortak ve eşitleme sezildiğinden saygısızlık anlamı görülmektedir. "Allah'a ve sana sığınırım", "Allah ve falan olmasaydı" gibi ifadeler de böyledir. Bunun yerine "Önce Allah'a, sonra da sana sığınırım", "Allah, sonra da falan olmasaydı" şeklinde söylenmelidir. İbn-i Abbas (ra) da demiştir ki: "Sizden her biriniz şirke düşebilirsiniz, hatta kişi köpeği ile bile şirk koşar da şöyle der: Eğer bu köpek olmasaydı, gece hırsızların şerrine uğramış olurduk."
Ebu Hureyre (ra) diyor ki, Rasulullah (sav) bizi şöyle uyardı: "Sizden biriniz erkek ve kadın kölelerine benim kullarım, demesin. Benim hizmetçilerim, desin. Çünkü erkek-kadın hepiniz Allah'ın kullarısınız. Köleler de efendilerine "Benim Rabbim" tabirini kullanmasınlar. "Benim efendim" tabirini kullansınlar. Çünkü hepiniz Allah'ın kullarısınız, Allah da hepinizin Rabbidir.
Peygamberimiz (sav) buyurmuşlar ki: "Münafığa "efendimiz" demeyiniz. Çünkü o sizin efendiniz olursa, Rabbinizi kızdırmış olursunuz." [66]
20-Alim olmayan avamın, anlayamayacağı meseleleri sorması.
Bu da yine dilin afetlerindendir. Alim olmayanlara düşen, salih amellerle meşgul olmaktır ve teslimiyettir. Şeytan böyle kimseleri dürter: Sen de ulemadansın, fazilet ehlisin, der. Böyle diye diye ona küfür kelimelerini sevdirir, söyletir. Kendisine lazım olmayan meselelerle uğraştırır.
Rasûlullah (sav), ümmetini kîl u kaldan, (dedikodudan) ve çok sualden menetmiştir.[67]
Dipnotlar
[52] Müslim, İman, 171-174; Tirmizi, Buyû, 5; Ebû Davud, Libas, 25
[53] Ahmet b. Hanbel, III, 197
[54] Hucurât, 49/12
[55] Buhari, Rikak, 33
[56] Tirmizi, Birr, 20
[57] Tirmizi, İman, 8
[58] Ayrıca gıybetin caiz olduğu yerler için bkz. Ed-Dımışkî, aynı eser, 224-225
[59] Orijinali ve geniş bilgi için bkz. Nursî, Said, Mektubat, 22. Mektup, Hatime, 268
[60] Buhari, Edep, 57
[61] Hümeze, 104/1-2
[62]Riyazüs Salihin, hn. 1537
[63] Bkz. Ed-Dımışkî, aynı yer, 226
[64] Aynı yer, 227
[65] Bkz. Ed. Dımışkî, aynı yer, 227
[66] (Ebu Davud, Edeb, 83)
[67] Buhârî, İ'tisâm: 2; Müslim, Hacc: 412, (1337); Tirmizî, İlm: 17
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DİĞER YAZILAR
SAHÂBENİN ADALETİ VE ÂLİMLERİN BUNA DAİR AÇIKLAMALARI-2

İbn Hacer el-Heytemî diyor ki: "Sahabe arasında cereyan eden hâdiseler konusunda dilimizi tutmam
SAHÂBENİN ADALETİ VE ÂLİMLERİN BUNA DAİR AÇIKLAMALARI-1

1.Hâfız ibn Hacer el-Askalânî el-İsâbe adlı eserinde diyorki: "Ehli-sünnet, sahâbenin âdil
FİTNE HADİSLERİNE İTİRAZLAR

Bazı İslami oturumlara katılan hocalardan birisi, bu hadislerin(gelecekte olan fitnelerden bahsed
NEDİR İTTİHAD-I İSLAM?

İTTİHAD-I İSLAM, şeref tacımız, uhuvvet sancağımız, muhabbet bayrağımızdır. İTTİHAD-
BATI DÜNYASININ İHANET SENARYOLARI VE PİLTDOWN ADAMI

Batı dünyası ve materyalist felsefenin düzenbazları yalan üretmekte, hakikatleri evirip çevir
HZ. MUAVİYE'NİN, OĞLU YEZİD'İ VELİAHD TAYİN ETMESİ

Meseleyi iki açıdan ele almak durumundayız: A. İslâm şeriatına göre veliahtlığın hükm
KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-5

Eşler Arasında Dünya ve Âhiret Hayatını Berbat Eden Bir Kötü Davranış: Nuşûz Kur’ân,
HZ. MUÂVİYE RÂŞİD HALÎFELERDENDİR

Muâviye'nin (r.a) hayatına az çok vakıf olan biri, onun hidayete eren ve erdiren raşid halifele
KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-4

"Sâliha" Eş Olmaya Çalışmak İslâmî hayatta en önemli konulardan olan iffeti koruma yollar
ABDULLAH BİN SEBE DİYE BİRİ YOK MUDUR?

Bazıları, Taberî'nin İbn Sebe ile ilgili aktardığı rivayetin senedinde Seyf b. Ömer et-Temim
KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-3

Allah’ın emirlerini yerine getirip; yasakladıklarından da kaçınma gibi anlamlara da gelen “
- KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-2
- SORU SORMA AHLAKI
- İLİM ALINACAK ÂLİMİN ÖZELLİĞİ VE SEÇİMİ
- KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-1
- HÜR MÜSLÜMAN HANIMIN VASIFLARI:
- İLMİ, SALİH VE EHLİYETLİ HOCALARDAN ALMANIN ZORUNLULUĞU
- İLİM TAHSİLİNDE ÂLİ HİMMET SAHİBİ OLMAK
- İLİM TAHSİLİNDE VE ÖĞRETİMİNDE İYİ NİYET
- ORYANTALİST TEZLERİ İSLAM DÜNYASINDA YAYMAYA ÇALIŞAN ÜÇ GRUP
- HAKKA TALİP OLANLARA ÖNEMLİ TAVSİYELER
- İSLÂM, BİLİME DÜŞMAN MIDIR?
- İLİM TALEBESİNİN İHTİYAÇ DUYACAĞI MEZİYETLERİN ÖZETİ
- İLMİN KADRİNİ BİLMEK
- PEYGAMBERLERİN MASÛM OLUŞU
- BİR MEDRESE PROGRAMI ÖRNEĞİ
- ERZURUM TEDÂİLERİ-5
- ERZURUM TEDÂİLERİ-4
- ERZURUM TEDÂİLERİ-3
- ERZURUM TEDÂİLERİ-2
- HAK VE SALAHİYET ÇERÇEVESİNDE KADINLAR MESELESİ
- ERZURUM TEDÂİLERİ-1
- EHL-İ BEYT SEVGİSİ-2
- VAAZ VE NASİHAT ADABI
- EHL-İ BEYT SEVGİSİ-1
- TEZKİYE VE SİCİL AMİRLİĞİ
- İLMİ ARAŞTIRMALARDA İNSAFLI OLMAK VE HAKKA UYMAK
- BİR İRFAN OLUĞU; ARVAS SEYYİDLERİ-2
- İLİM TALEBESİNİN İHTİYAÇ DUYACAĞI MEZİYETLERİN ÖZETİ
- BİR İRFAN OLUĞU; ARVAS SEYYİDLERİ-1

Zulüm (ve haksızlık) edenlere de sakın meyletmeyin! Sonra size de ateş dokunur. Sizin Allah'tan başka dostlarınız yoktur, sonra size yardım da edilmez.
Hûd, 113
GÜNÜN HADİSİ
Ramazan ayı girdiği zaman cennetin kapıları açılır, cehennemin kapıları kapanır ve şeytanlar da zincire vurulur.
Tirmizi, Savm 82, (807); İbnu Mace, Sıyam 45, (1746)
SON YORUMLAR
- Teşekkürler. Sanırım Envar neşriyat idi.Tam hatırlayamıyorum.....
- Çok güzel bir çalışma Rabbım ilminizi arttırsın bu çalışmalarınızı...
- Merhaba, Ben Foliant yayınlarından uğur. Sizinle iletişim kurmak istiyoruz ...
- Selamünaleyküm bu değerli yazınızdan dolayı Ahmets kardeşimizi tebrik edi...
- Vesîkalara göre, doğum târîhi 13.01.1889 (1 Kânûnisânî 1304), vefât t...
- Açıklayıcı ve net ifadelerle bilgi verdiğiniz ićin siteye teşekkür eder...
- Hocam açıklamalarınız için gerçekten yürekten teşekkürler Hep oyunlar...
- Az önce rast gele aldığım bir hadis kitabında rastgele açtığım bir sayf...
- Rabbimiz gani gani rahmet eylesin…...
- Yahudi propagandası için uydurulmuş yalan bir hikâyeyi bu güzel siteye yak...
TARİHTE BU HAFTA
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...