İSLAM’DA CİHAD ANLAYIŞI-1
İslam’da cihad kavramı iki manada kullanılır. Cihad, Arapça "C-H-D" "Cehd" kökünden gelir. Lügatte cehd; gayret etmek, takat yani güç yetirmek ve meşakkat çekmek gibi anlamlara gelir. Terim manası, "Bezlü'l-mechudi fi husuli'l-maksud"dur, yani maksada ve belirlenen hedefe ulaşmak için tüm gayretini sarf etmek anlamına gelir.(1)
İslam'da cihad kavramı iki manada kullanılır. Cihad, Arapça "C-H-D" "Cehd" kökünden gelir. Lügatte cehd; gayret etmek, takat yani güç yetirmek ve meşakkat çekmek gibi anlamlara gelir. Terim manası, "Bezlü'l-mechudi fi husuli'l-maksud"dur, yani maksada ve belirlenen hedefe ulaşmak için tüm gayretini sarf etmek anlamına gelir.(1)
Bu da meşakkat ve sıkıntılara sabır göstererek nefisle, şeytanla, ahlaksızlık olan fısk ve sefahatle, kötülüklerle ve zulümle her nevi mücadeleyi yapmak demektir.(2) Dini ıstılah olarak cihad, ilây-ı kelimetullah için hak ve hakikat düşmanları ile mücadele etmek ve bunun için cehd ve gayret sarf etmektir.
Allah yolunda yapılan cihad iki kısma ayrılır:
1)Can, mal ve dil ile yapılan cihad
Bu cihad peygamberlerin gönderilmelerinin ana gayesidir. Din tamamen Allah'ın oluncaya kadar devam eden, insanları Allah'a iman ve itaat etmeye davet eden ve "en büyük cihad" unvanına sahip olan cihadın adıdır. İnsanlar bu cihad sayesinde Allah'a iman eder, ona ortak koşmaktan uzak durur ve yalnız ona kulluk eder. Bu cihad şekli "hasenun lizatihi" dir, yani bizzat güzeldir. Bunun diğer bir adı, manevi cihaddır.
Manevi Cihad: Bu cihad şekli fikir düzeyinde, lisan meydan muharebesinde yapılan mücadelenin adıdır. Kur'an'ın hakikatlerini müdellel bir şekilde muhataplara anlatmak, onları ikna etmektir.
فَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَجَاهِدْهُمْ بِهِ جِهَادًا كَبِيرًا
"Resulüm! Kâfirlere boyun eğme ve Kur'an ile onlara karşı büyük cihad et!"(Furkan, 25/52) mealindeki bu Mekki ayette Kur'an'la cihad emri verilmiştir ki, bunun manevi cihad olduğu açıktır.
Manevi cihadın bir boyutu da insanın en büyük düşmanları olan şeytan ve nefse karşı verdiği mücahededir ki lu hadis-i şerif ona işaret eder;
المُجَاهِدُ مَنْ جَاهَدَ نَفْسَهُ
"(En büyük) Mücahid Allah için nefsiyle cihad eden kimsedir"(Tirmizi, Fezailu-Cihad, 2)
Kur'an ve Sünnette Manevi Cihad
Kur'an-ı Kerim ve hadis-i şeriflerde, ilim ve fikir bazında yapılan çabalar/gösterilen gayretler, büyük cihad olarak değerlendirilmektedir. Hz. Peygamber, on üç yıl boyunca Mekke döneminde, düşmana karşı elindeki tek silahı olan Kur'an-ı Mucizu'l-Beyan'la cihad etmiş ve gün geçtikçe insanların kalplerini fethederek, manevî cihadın bir sonucu olan pek çok fütuhata imza atmıştır. Bu karşı durulmaz silaha karşı, düşmanın eli-kolu bağlanmış, fikir ve ilim alanında büyük bir hezimete uğramıştır. Bu ağır yenilginin verdiği hırçınlık, onları bazen iftira kampanyasına, bazen de kaba kuvvet kullanmaya sevk etmiştir. Kur'an'ın büyüleyici bir sihir, bir şiir, bir kehanet olduğunu; Hz. Peygamber (a.s.)'in ise, bir sihirbaz, bir şair, bir kâhin olduğunu söylemeleri, onların bu ümitsiz çırpınışlarının tetiklediği hezeyanın bir yansımasıdır.
Bir hadis-i şerifte " Nefse karşı yapılan cihada büyük cihad" adı verilmiştir.(3)
Aşağıda mealleri verilen ayetlerde de Manevî cihada yapılan teşvik unsurlarını görebiliriz:
Furkan Suresi:52 /Ve manevî cihad anlayışı
فَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَجَاهِدْهُم بِهِ جِهَاداً كَبِيراً
İlgili ayetin meali: "Resulüm! Sakın kâfirlere boyun eğme ve bununla (Kur'an ile) onlara karşı olanca gücünle büyük bir cihad örneğini göster!"
Maddi savaşın bahis mevzuu olmadığı Mekke döneminde inen Furkan Suresinde yer alan ve "Kur'an ile ön görülen büyük cihad" emri, çok açık olarak, bir manevî cihad projesi olan fikrî ve ilmî mücadele anlayışını ortaya koymaktadır.
Bediüzzaman, bu asırda en büyük cihadın manevî olduğunu, bunun da ilim ve fikir sahasında söz konusu olacağını ifade eder.(4)
Hayatı boyunca, dünya ve ahiret saadetini temin eden dinin, imanın ve Kur'an'ın hakikatlerini doğru bir şekilde asrın idrakine sunan ve bu yolda hak ve hakikate ve insanlığa hizmet etmeyi, hayatının en ulvî gayesi olarak gören Bediüzzaman'ın şu ifadelerinde de bu manevi cihad anlayışı özellikle vurgulanmıştır:"Bizim cemaatimizin meşrebi: Muhabbete muhabbet ve husumete husumettir. Yani beyn-el İslâm muhabbete imdad ve husumet askerini bozmaktır. Mesleğimiz ise, ahlâk-ı Ahmediye ile tahalluk ve Sünnet-i Peygamberîyi ihya etmektir. Ve rehberimiz Şeriat-ı Garra ve kılıncımız da berahin-i katıa ve maksadımız i'lâ-i Kelimetullahtır"(5)
"Biz Kalû Belâ'dan Cem'iyet-i Muhammedî'de dâhiliz. Cihet-ül vahdet-i ittihadımız tevhiddir. Peyman ve yeminimiz imandır. Mademki muvahhidiz, müttehidiz. Her bir mü'min i'lâ-i Kelimetullah ile mükelleftir. Bu zamanda en büyük sebebi, maddeten terakki etmektir. Zira ecnebiler fünun ve sanayi silâhıyla bizi istibdad-ı manevîleri altında eziyorlar. Biz de fen ve san'at silâhıyla i'lâ-i Kelimetullahın en müdhiş düşmanı olan cehil ve fakr ve ihtilaf-ı efkâra cihad edeceğiz. Amma cihad-ı haricîyi şeriat-ı garranın berahin-i katıasının elmas kılınçlarına havale edeceğiz. Zira medenîlere galebe çalmak ikna iledir, söz anlamayan vahşiler gibi icbar ile değildir. Biz muhabbet fedaileriyiz, husumete vaktimiz yoktur!"(6)
Dipnotlar
1- Muhammed Hayır Heykel, Cihad ve'l-Kıtal Fi Siyaseti'ş-Şeriye, C:1, Beyrut-1997, s. 38
2-Heykel, a.g.e., C:1, s. 39
3-Suyutî, Celaluddin Abdurrahman b. Ebibekr(ö. 911), ed-Dureru'l-Müntesira, fi'l-ahadisi'l-münteşira, Riyad, ts., 1/126; Aclunî, 1/486; Kenzu'l-Ummal, h. No:11260.
4-Nursi, Şualar, 271; Asa-yı Musa, Envar Neşriyat-İstanbul, 1993, 90.
5-Nursi, Divan-ı Harb-i Örfi, 56; Tarihçe-i Hayat, 58.
6-Nursi, Divan-ı Harb-i Örfi, 57; Tarihçe-i Hayat, 59.
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DİĞER YAZILAR
YAVUZ BÜLENT BAKİLER’DEN DİL İKAZLARI-4

20- ETİK-ONUR VS. “Kötü para iyi parayı kovar” derler. Görülüyor ki aynı kaide dilde de
MUSTAFA ÖZCAN İLE A’DAN Z’YE-17

Hindistan Hindistan siyasi ve dini heteredoksinin buluşma, uğrak yeri veya himaye merkezidir. S
ATEİST BİR PROFESÖRÜN ALLAH’I İNKÂR EDEN VİDEOSU ÜZERİNE

Ateist bir profesörün bir videosuna rastladım. Birçok insanın gözü önünde sıkılmadan, ür
MUSTAFA ÖZCAN İLE A’DAN Z’YE-16

İstibdat *Bir müstebit gidiyor ama istibdat yerli yerinde kalıyor ve sayıyor’ diyen Dr. Ahmet
YAVUZ BÜLENT BAKİLER’DEN DİL İKAZLARI-3

16- UMARIM – KAHRETSİN!: “Başta devlet televizyonlarımız olmak üzere bazı yayın kuruluşl
MUSTAFA ÖZCAN İLE A’DAN Z’YE-15

Ürdünlü spastik bir çocuk İsrail’i bitiş gününü de söylüyor. 13/7/2022. Elbette en d
YAVUZ BÜLENT BAKİLER’DEN DİL İKAZLARI-2

7- “GERİYE İADE EDECEĞİZ” denmez. Çünkü İADE ETMEK zaten GERİYE VERMEK demektir. Mese
MUSTAFA ÖZCAN İLE A’DAN Z’YE-14

İslami Camia(Türkiye’deki) *Bir zamanlar İslami camiada, İslam’ın hangi döneminde yaşad
YAVUZ BÜLENT BAKİLER’DEN DİL İKAZLARI-1

“Türkçe ağzımızda anamızın sütü gibi helâl ve güzel olmalı” Yahya Kemal Beyatlı K
MUSTAFA ÖZCAN İLE A’DAN Z’YE-13

Evet, İslam âlemi umudun son kertesinde yaşıyor. Umutların tükendiği noktadayız. Bu beşer
MUSTAFA ÖZCAN İLE A’DAN Z’YE-12

Hayata biraz sloganlarla değil gerçeklerle bakalım. İran Devrimi İsrail devletinin yarı yaş
- MUSTAFA ÖZCAN İLE A’DAN Z’YE-11
- MUSTAFA ÖZCAN İLE A’DAN Z’YE-10
- MUSTAFA ÖZCAN İLE A’DAN Z’YE-9
- MUSTAFA ÖZCAN İLE A’DAN Z’YE-8
- İSLAMİYET, CAMİLERE VE TÜRBELERE HAPSOLACAK MÜNZEVİLER DİNİ DEĞİLDİR.
- DEPREMDEN DEĞİL, DEPREMİN DİZGİNLERİ ELİNDE OLANDAN KORKALIM!
- MUSTAFA ÖZCAN İLE A’DAN Z’YE-7
- BİR YILDIZ POPÇUNUN KONSERİ VE DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ
- MUSTAFA ÖZCAN İLE A’DAN Z’YE-6
- MUSTAFA ÖZCAN İLE A’DAN Z’YE-5
- MUSTAFA ÖZCAN İLE A’DAN Z’YE-4
- MUSTAFA ÖZCAN İLE A’DAN Z’YE-3
- DEPREMLERİ NASIL OKUMALIYIZ?
- MUSTAFA ÖZCAN İLE A’DAN Z’YE-2
- BAYRAM ÖNCESİ YAPMAMIZ GEREKENLERE HAZIR MIYIZ?
- KURBANLA İLGİLİ SORULAR VE CEVAPLARI
- MUSTAFA ÖZCAN İLE A’DAN Z’YE-1
- VEFAT EDENLER İÇİN HİÇ “HAYATINI KAYBETTİ” DENİLİR Mİ?
- YÖNETİCİLİĞİN AĞIR VEBALİ, HZ. EBUBEKİR’İN MUHTEŞEM HUTBESİ
- SÜNNET MERASİMİ VE ÇOCUKLARINI SÜNNET ETTİRECEK ANNE-BABALARA DÜŞEN GÖREVLER
- BİR MODERNİST MÜSVEDDESİ-2
- RAMAZAN BAYRAM TEBRİKİ
- BU YAZI BİR BAYRAM İKRAMI VE HEDİYESİDİR
- BAYRAMI NASIL GEÇİRMELİYİZ?
- BİR MODERNİST MÜSVEDDESİ-1
- BİR RAMAZAN AYI MANİFESTOSU
- FEZAİL-İ ÂMÂL’DEN RAMAZAN AYI İLE İLGİLİ NOTLAR
- KÜÇÜKLERE YÖNELİK CİNSEL SALDIRILARIN ANLAMI
- HATIRLATMA, TEBRİK VE DUA

Kim Allah'a ve Rasûlü'ne îman etmezse, (bilsin ki) biz inkâr edenlere alevi çılgın bir ateş hazırladık.
(Fetih, 13)
GÜNÜN HADİSİ
İki kelime vardır ki, Rahman'a sevimli, dilde hafif ve mizanda ağır gelir. Bunlar;
"Sûbhanellahi ve bihamdihi, Sûbhanellahil-azim=Yüce Allah'ı hamd ile tesbih ederim, Yüce Allah'ı tenzih ederim." kelimeleridir.
Buhari Tecrid-i Sarih, 2189
SON YORUMLAR
- Bu zor günde bu hikaye adeta bana rehber olmuştu Allah'a bin şükürler ols...
- Fakat bazan oluyor ki: Cadde-i Ahmediyede (A.S.M.) gittikleri halde, bilmiyorlar...
- Teşekkürler Hocam...
- Muzaffer Ozak Efendi Hazretlerinin Kabri Mübarekleri Nerededir ???...
- Birçok eserden süzülerek kaleme alınan eser aynı zamanda satır aralarında...
- Selamün aleyküm ben arapça sözleri çok istiyorum bana ulaşırmısınız...
- Fevkalade bir hayat. Divanıni merak ettim...
- ALLAH razı olsun. Maddî manevi bereketini nasip etsin inşaAllah Âmin...
- Maşaallah, ne güzel. Farkında değiliz ama bize bakıp imanını tazeleyen mi...
- Esselamu aleyküm Buraya ayrıca hadislerin kaynağında yazar mısınız?...
TARİHTE BU HAFTA
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...