H HARFÄ°
Habib (Habib-i Ekrem, A.S.M.): 1.Rahmeten lil-Âlemin olan Habib (A.S.M.) (L:120, MN:151); 2.Nev-i beşerin mâbihil iftiharı olan Habib-i Ekrem (M: 270); 3.Şefiimiz olan Habibullah Aleyhissalâtü Vesselâm (L:211). Hac: 1. Çok kıymetdar olan hacc-ül-ekber (KL:236).; 2.Din-i İslâm'ın kudsi ve semavi kongresi hükmünde olan bu hacc-ı ekber (EL:491); 3. Hayr-ı mahz olan sefer-i hac (STİ: 44)
Habib (Habib-i Ekrem, A.S.M.): 1.Rahmeten lil-Âlemin olan Habib (A.S.M.) (L:120, MN:151); 2.Nev-i beşerin mâbihil iftiharı olan Habib-i Ekrem (M: 270); 3.Şefiimiz olan Habibullah Aleyhissalâtü Vesselâm (L:211).
Hac: 1. Çok kıymetdar olan hacc-ül-ekber (KL:236).; 2.Din-i İslâm'ın kudsi ve semavi kongresi hükmünde olan bu hacc-ı ekber (EL:491); 3. Hayr-ı mahz olan sefer-i hac (STİ: 44)
Haccâmlar (fıtri haccâmlar): Mülevves kana musallat belki memur olan sivrisinek ve pireler fıtri haccâmlar (28.L:2, LN:9).
Hacer: Hazret-i Ä°smail'in validesi olan Hacer (M:176).
Hadis dahileri, allâmeleri: Buhari ve Müslim olarak Kütüb-ü Sitte-i Hadisiye sahibleri olan ilm-i hadis dâhileri, allâmeleri (M:100).
Hadis: 1.Kur'ân-ı Hakim'in ve Kur'ân'ın müfessir-i hakikisi olan hadis (S: 170); 2.Kur'ân-ı Kerim (...) tefsiri olan Hadis-i Şerif (İ.İ.:113). Ehâdis-i sahiha: Müfessir-i Kur'ân olan ehâdis-i sahiha (Muh.: 25);
Hâdisat: Her birisi, bir Hakim-i Rahim'in birer memur-u müsahharı olan hâdisat ve mevcûdat (S: 327).
Hâdise-i Muhammediye: Nev-i beşerin en büyük hâdisesi olan hâdise-i Muhammediye (a.s.m.)(M:173).
Hads-i sâdık: Elektrik şuaı gibi olan hads-i sadık (Muh.:113).
Hâfıza: 1. İnsanın dimağındaki pek büyük ve pek küçük kütübhânesi olan kuvve-i hâfıza (Ş:211); 2. Levh-i mahfuzun nümunecikleri olan kuva-yı hâfızalar (Ş:211); 3. Âlem-i şehâdetten olan kafadaki hardal kadar kuvve-i hâfıza (M:266); 3. Kalbin mercimek kadar bir sandukçası olan kuvve-i hâfıza (L:50); 4. Elvâh-ı mahfuza hükmünde olan hâfızalar (S: 80); 5. Elvâh-ı mahfuzanın nümuneleri olan kuvve-i hâfızalar (M:312); 6.Elvâh-ı mahfuzanın küçük nümuneleri olan hâfızalar (M:313); 8.Büyük Levh-i Mahfuz'u yazan kalemden tereşşuh eden küçük küçük noktalar suretinde olan beni-beşerin kuvve-i hâfızaları (S: 55).
Hâfız-ı Şirazi: Hakikatbin olan Hâfız-ı Şirazi (M: 285).
Hafiflik: Zaruretin semeresi olan hafiflik (Muh.:43).
Hak (ehl-i hak): 1. Ehl-i sünnet ve cemâat olan ehl-i hak (M: 541); 2. Mânen gayet kuvvetli olan ehl-i hak (L:74).
Hak din: Gayet büyük ve geniş ve âli olan hak din (M:196).
Hak ismi: Bütün hakikatlerin mercii ve güneşi ve hâmisi olan Hak ismi (S: 106).
Hakâik-ı diniye: Saadet-i uhreviye gibi saadet-i dünyeviyeye dahi medar olan hakâik-ı diniye (KL:113).
Hakâik-ı imaniye: 1.İslâmiyet ve imandaki nokta-i istinad olan hakâik-ı imaniye (HŞ:74); 2. İslâmiyetin temel taşları olan hakâik-ı imaniye hazinesi (STG:166); 3. Âli ve bâki olan hakâik-ı imaniye (...) ve esâsât-ı İslâmiye (...) ve hidemât-ı uhreviye (M: 34); 4. Bâki elmaslar hükmünde olan hakâik-ı imaniyenin vazifesi (KL:124); İnkişâf-ı hakâik-ı imaniye: Tarikatlerın en mühim gayesi ve faidesi ve müntehası olan inkişâf-ı hakâik-ı imaniye (M:519).
Hakâik-ı İslâmiye: 1.Hakiki Hristiyanlığın esasına câmi olan hakâik-ı İslâmiye (STİ: 58); 2. Nücum-u sema-yı hidâyet olan (…) hakâik (hakâik-ı İslâmiye) (Muh.:38).
Hakâik-ı kudsiye: Kur'ân'ın perde-i nukuşu altında olan hakâik-ı kudsiyesi (NİK: 103).
Hakâik-ı Kur'âniye: Müttehit milliyetin can damarı hükmünde olan hakâik-ı Kur'âniye (M.Müd.: 177).
Hakikat: Kâr-âşina ve vazifeşinas olan hakikat (Mün.: 97).
Hakîkat-i İslâmiyet: 1. Âlem-i kevnde Adâlet-i ezeliyenin tecelli ve timsali olan hakikat-i İslâmiyettir ki asıl insaniyet-i kübrâ denilen şey odur (Muh: 38); 2.Câmi-i ahlâk-ı hasene olan Hakikat-i İslâmiye (DHÖ: 69).
Hakikat-i kudsiye: Bu vatanın ve bu milletin iki hayatlarının temel taşları olan Hakikat-i kudsiye (M.Müd.:11).
Hakikat-i Muhammediye (A.S.M.): "Eşhedü enne Muhammeder Resûlullah" olan dava-nın esası olan Hakikat-i Muhammediye (A.S.M.) (Ş:508).
Hakiki insanlar: 1. Mevcudâtın en müntehabı ve en muhtacı ve en nazenini ve en müştâkı olan hakiki insanlar (Ş:122); 2.Zişuur içinde en eşref olan hakiki insan (S:614, M:226).
Hakim: 1. Eâzım-ı Esmâ-i İlâhiyeden olan Rahim ve Hakim ve Vedûd (M: 303); 2.(Mâlik-ül Mülk-i Zülcelâl'in) evsâf-ı hakikiyesi olan Hakim, Kerim, Âdil, Rahim (Esmâ-i İlâhiyesi) (S:87); 3. Hakim-i Zülcelâl: Küre-i arz eczahâne-i kübrâsının eczacısı olan Hakim-i Zülcelâl (S:162).
Hâkim-i Ezeli: Vâcib-ül Vücud olan Hâkim-i Ezeli (Muh.:167).
Hakkalyakin: Ruh-u iman olan hakkalyakin (S:778).
Hakk-ı sabit: Bürhan-ı katı' üzerine teessüs ve her kemâle mümidd olan hakk-ı sabit (Muh.:38).
Hakkın hizmeti: Müzâhametsiz olan hakkın hizmeti (Mün.:95).
Halâvet: Âyâtın bir hassası olan usandırmamak ve halâvetini muhafaza etmek (L:270).
Hale mutabık: Belâğatın muktezası olan hale mutâbık, yani ilcaat-ı zamânâ muvafık ... (DHÖ: 81).
Hâlid Bin Velid: Bir dâhiye-i harp olan Hâlid Bin Velid (L:26).
Hâlik: 1. Rahim, Kerim, Enis, Vedûd olan Hâlik (L:215); 2. Vücudu icad eden ve o vücudun kayyumu olan Hâlik (MN:194); 3. Ezel-ebed Sultanı olan (...) Hâlik (S:27); 4. Sultan-ı Ezel ve Ebed olan Hâlik-ı Kâinat (S:657); 4. Erhamürrâhimin ve Ahkemülhâkimin olan (...) Hâlik-ı Kerim ve Rahim (KL:248); 5. Şiddet-i zuhurundan gizlenmiş ve (...) kibriya-yı azametinden tesettür etmiş olan (...) Hâlik-ı Rahim (L:347); 6. İzzet ve ceberut sahibi olan Hâlik-ı Zülcelâl (S:424); 7. Mâbud ve Müsteân olan Hâlik (M:421 STG:250); 8. Kâinatın şehâdetiyle, nihayet derecede Rahman, Rahim ve Latîf ve Kerim olan Hâlik-ı Zülcelâli Vel'ikram (M:278).
Hâlikıyet: Bir tek Zât-ı Akdes'in hassası ve lâzım-ı zâtisi (...) Hâlikıyet (L:323).
Halime-i Sa'diye: 1. Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm'ın murdiası yani süt annesi olan Halime-i Sa'diye (M:160); 2. (Hz. Muhammed'in) Murdiası olan Halime-i Sa'diye (M:189).
Halk mahreci: Bütün harflerin esas mahreçleri olan "halk, vasat, şefe" mahreçleri (İ.İ.: 4).
Halk: Hakk'a ait olan halk ve icad (S:489).
Hamd: 1. Âlemin en mühim neticesi olan şükür ve ibadet ve hamd ve muhabbet (L:311); 2. Zişuur meyvelerin meyveleri olan hamd ve ibadet, şükür ve muhabbet (M: 254).
Hamele-i arş: Sevr ve Nesir ve İnsan ve diğeriyle müsemma olan hamele-i arş, melâikedir (Muh.: 60).
Hâmi: 1. Ganiyy-i Mutlak, Kerim-i Mutlak ve Kadir-i Mutlak olan bir Hâmi ve Râzık (M:422, STG:250); 2. Rahim, Kerim, Enis, Vedûd olan Hâlik, Sâni, Hâmi (L:215).
Hamiyet: Güzel ahlâkın esasları olan ihlas, samimiyet, fazilet, hamiyet, fedâkârlık, rıza-yı İlâhi, sevab-ı uhrevi (Ş:221).
Hamiyetfüruş: Türkçülük perdesi altına giren ve hakikaten Türk düşmanı olan o hamiyetfüruş mülhidler (M: 450, M.Müd.: 310).
Hamiyet-i İslâmiye: 1. Eskiden beri bu vatandaki hükümetin hakiki nokta-i istinadı ve kuvve-i mâneviyesinin membaı olan hamiyet-i İslâmiye (L:96); 2. Nuren nur olan hamiyet-i İslâmiye (HŞ:102); 3. Hakiki nokta-i istinad (...) ve kuvve-i mâneviye(…)nin membaı olan hamiyet-i İslâmiye (L:96).
Hammad İbn-i Seleme: Ricalullahtan ve İmam-ı Müslim ve ulema-i Mağribin mûtemedi ve makbûlü olan Hammad İbn-i Seleme (M:158).
Hamza (R.A.): Seyyidüşşüheda olan Hazret-i Hamza (R.A.) (M: 6).
Hapishâne: İmtihan meclisi olan şu medrese-i Yusufiye (Denizli Hapishânesi) (Ş:309).
Harab-ı dünya: Müfârakat-ı umûmiye hengâmı olan harab-ı dünya (Ş:70).
Hararet-i garize: Nâr-ı hayat-ı olan hararet-i garize (28.L:2).
Harb (İkinci Harb-i Umûmi): Mâsumların kanlarını heder etmek ve bütün insanlara zarar olan bu harb (KL: 234); Medeniyetin sefahat ve dalâletine ceza olarak gelen gadab-ı İlâhinin bir cilvesi olan Harb-i Umûmi (KL:123).
Harb yolu: En dehÅŸetli yol olan harb yolu (M:198).
Hârikulâde: Âdet perdeleri altında gizli olan hârikulâdeler (S:423).
Hasan (Hz.): BeÅŸinci halife olan Hazret-i Hasan (R.A.) (L:32).
Hasan-ı Basri:Ulema-i zâhir ve bâtının, tâbiin zamanında en büyük reisi ve İmam-ı Ali'nin mühim ve sadık bir şâkirdi olan Hasan-ı Basri (M:165).
Hasenat: Nass ile sabit olan Fâtır'ın sırf feyz-i fazlından olan hasenat (NİK: 46, 48).
Hasıl-ı bilmasdar: Bir emr-i sâbit olan hasıl-ı bilmasdar (S:493).
Hasm-ı din: Ehl-i tefrit olan ve cemâl-i İslâmı görmeyen ve nazar-ı sathıyla uzaktan İslâmiyete bakan hasm-ı din (Muh.:77).
Hastalar: Az sözden ve gürültüden müteessir olan hastalar (M:194).
Haşir Risâlesi: 1.Onuncu Söz namında ve mertebesinde olan Haşir Risâlesi (STG: 115); 2.Onuncu Söz olan Haşir Risâlesi (KL: 320).
Haşir: 1.Herkese imanı ve mârifeti farz olan haşir (S:653); 2.Umûma, iman lâzım olan haşir (S:653); 3.Pek şedid-ül ihtiyaç olan haşir (MN: 41); 4.Kâinatın en büyük neticesi olan haşir ve kıyametin tahakkuku ve dâr-ı saadetin açılması (Ş:94); 5.Yevm-i fasl olan haşir (S:437); 6.Ebed tarafında olan meydan-ı haşr (L:18); 7.Şimdilik perde-i gayb altında olan (...) meydan (meydan-ı haşir) (M:38).
Hâtem-i Divan-ı Nübüvvet: Sema-yı Risâletin kamer-i müniri olan Hâtem-i Divan-ı Nübüvvet (S: 626);
Hâtem-ül Enbiya: 1.Bürhân-ı nâtıki olan Hâtem-ül Enbiya Aleyhissalâtü Vesselâm (S: 243); 2.Kitab-ı kebirin âyet-i kübrâsı olan Hâtem-ül Enbiya Aleyhissalâtü Vesselâm (S: 243).
Hava unsuru: 1. Zihayatların çevik ve çalak hizmetçileri (L:301); 2. Zemin yüzündeki zihayatların hizmetçileri olan hava, ateş, su (M: 247).
Hava: 1. Masnûat-ı İlâhiyenin nescine, nakşına menşe ve müvellid ve beşik olan hava, su, ziya, toprak unsurları (S:297); 2. Menâbi-i hayat olan mâ' ve türab ve hava; 3.Emir ve irâdenin bir arşı olan hava (S: 166, STG: 243); 4. Emir ve irâde arşı olan unsur-u hava (28.L:3; LN: 30).
Havârik-ı zâhire: Marufe ve meşhure olan havârik-ı zâhire ve mucizât-ı mahsuse (Muh.: 164).
Havas: Sebeb-i tevazu ve terahhum olan havastaki meziyet (STÄ°: 78).
Havf: İhlâs-ı niyeti ihlâl eden ve anâsır-ı garaz olan neseb ve nesil ve tama' ve havf (Mün.: 93).
Havyar: Binler yumurta, binler yavru ve bazan bir milyon yumurtadan ibâret olan havyar (28.L:1, LN: 7).
Hay (ism-i Hay): İsm-i âzam veyahud İsm-i âzamın iki ziyasından bir ziyası veya altı nurundan bir nuru olan ism-i Hay (L:310).
Hayâ: Nefsin sıkılmasıyla yüzde peyda olan kızartı (İ.İ.:167).
Hayal: 1.Cevher-i insaniyetin en küçük ve en hasis hizmetkârı olan hayal (M:138); 2. Mahall-i suver olan hayal (Muh.: 90); 3. İnsaniyetin bir kuvâsı ve hâdimi olan kuvve-i hayaliye (HŞ:25); 4. Aklın bir hizmetkârı ve tasvircisi olan kuvve-i hayâliye(S: 92); 5. Mahiyet-i insaniyenin bir hizmetkârı olan kuvve-i hayaliye (Ş:218); 6. Mağlata-i vehmiye üstüne mebni olan kuvve-i hayal (Muh.:89).
Hayalât: Basar-ı basiretinize gışâvet ve perde olan hayalât (Muh.:55).
Hayat vermek: Zihayat âleminde en haşmetli ve en dehşetli olan diriltmek ve hayat vermek ve ölümle terhis etmek (Ş:258).
Hayat-1: 1.İsm-i Hayy ve İsm-i Muhyi'nin bir cilve-i âzâmından olan hayat (L:310); 2.İsm-i Hayy'ın bir cilve-i âzâmı ve İsm-i Muhyi'nin bir tecelli-i elfâtı olan bu hayat (L: 312); 3.Vücudun en parlak nuru olan hayat (S: 498); 4.En büyük nimet olan hayat (İ.İ.:176); 5.Hayat-ı ezeliye güneşinin ziyası olan (...) cilve-i hayat (S:116); 6.Mevcudât içinde en kıymetdar ve nurani olan hayat ve şuur (S:604); 7.Seri-üz zeval olan şu hayat (MN:94, 96); 8.Şems-i Ezeli'nin (...) tecelli-i esmâsının nokta-i merkeziyesi olan hayat (MN:12); 9.Hayat-ı ezeliye güneşinin ziyası olan (...) cilve-i hayat (L:318); 10.Şu dünyanın mânevi güneşi olan hayat (M:270); 11.Teşahhus-u Ehadiyetin esasları olan ilim ve kudret ve hayat ve sem' ve basar (Ş:10); 12.Cemâlli olan hayat (...) bir bürhan-ı Ehadiyettir (NİK:120). Dağdağa-i hayat: Kavga ve müzahemetin meydanı olan dağdağa-i hayat (MN: 232, Muh.: 119),.
Hayat-2: Âlem-i insaniyette ve İslâmiyette üç muazzam mesele olan iman ve şeriat ve hayat (KL:156).
Hayat-ı dünyeviye: 1.Nev-i beşerin mâşuk-u mecâzisi olan hayat-ı dünyeviyye (S: 160, STG:6); Dünya hayatı: Lehviyat-ı nevmiye mesabesinde olan dünya hayatı (MN:199).
Hayat-ı ebediye: 1. Pek uzun olan hayat-ı ebediye (L: 6); 2. Nev-i insanın en büyük gayesi olan hayat-ı ebediye (S: 112, L:315); 3. Bâki olan (...) uzun hayat-ı ebediye (L:113); Hayat-ı bâkiye: Ayn-ı lezzet olan hayat-ı bâkiye (Ş: 481); Hayat-ı uhreviye: Pek çok uzun olan hayat-ı uhreviye (Ş: 190); Dâr-ı saadetteki hayat: Taşıyla ve ağacıyla, toprağıyla hayattar olan dâr-ı saadetteki hayat (L:314).
Hayat-ı içtimaiye-i beşeriye: Gafletkârâne ve dalâlet-pişe olan sefihâne hayat-ı içtimaiye-i beşeriye (M: 43).
Hayat-ı içtimaiye-i İslâmiye: Efkâr-ı âmmede, hayatperest insanların nazarında zâhiren geniş ve hâkimiyet noktasında cazibedar olan hayat-ı içtimaiye-i İslâmiye ve siyaset-i diniye (KL:211).
Hayat-ı insaniye: 1.En yüksek derece-i hayat olan hayat-ı insaniye (S:496); 2.Tabaka-i hayatın en ulvisi olan hayat-ı insaniye (M: 8).
Hayat-ı nebat: Envâ-ı hayatın en ednası olan hayat-ı nebat (S:536); 2.En basit tabaka-i hayat olan hayat-ı nebatiye (M: 7); 3.En edna tabaka-i hayat olan hayat-ı nebatiye (M: 8).
Hayırlı neticeler vermek: Vazife-i İlâhiye olan muvaffakıyet ve hayırlı neticeleri vermek (Ş:353).
Haysiyet: Hayat, onun yoluna feda edilen ve hayattan bin derece daha yüksek olan haysiyet (DHÖ: 39).
Hayvanât: 1. Kâinat denilen ağacın dalları (...) uçlarında bulunan ve çiçekleri ve yaprakları hükmünde olan nebatat ve hayvanat (Ş: 20); 2. Rahmân'ın rızka muhtaç misafirleri hükmünde olan hayvanât (S: 369); 3. Semerat-ı Rahmet ve mucizât-ı kudret ve kelâmât-ı hikmet olan nebâtat ve hayvanat (S:317); 4. Vücuda lâyık ve hayata âşık ve bekaya müştâk olan hayvanat taifeleri (M: 303); 5. Cin ve ins ve insanın hizmetkârları olan hayvanlar (S: 128); 6. İnsanlara hizmetkâr olan hayvanlar (NİK: 74); 7. Nazdar çiçeklerin dostları olan nazenin hayvancıklar (S:240);
Hayvanata merhamet: Rikkat-i letâfetin lem'ası olan hayvanata merhamet (M:151).
Hayy-ı Kayyum: Hayat-ı sermediye sahibi olan Zât-ı Hayy-ı Kayyum (S: 113, L: 315).
Hemşireler: Şefkat kahramanları olan .. mübârek hemşireler (GR:21).
Heva-yı nefis: Âkıbeti görmeyen ve neticeleri düşünmeyen ve lezzet-i hazıraya mübtela olan his ve heva-yı nefs (L:261).
Hevesat-ı gayr-ı meşrûa: Zehirli bal hükmünde olan hevesat-ı gayr-ı meşrûa (S: 153, KL:172).
Hırs: 1.Medar-ı şekavet ve hasâret ve elem olan israf ve hırs (Ş:171); 2.Sebeb-i hüsran olan hırs (Ş:170).
Hırs-ı hakiki: Âli bir haslet olan hırs-ı hakiki (M: 33).
Hırs-ı mecazi: Fena haslet olan hırs-ı mecazi (M: 33).
Hısset: Sefillik ve bahillik ve tamâkârlık ve hırsın bir halitası olan hısset (L:134).
Hiciv: Şâirâne, müfritâne, edebşikenâne, hodpesendâne olan fikr-i hiciv (STİ: 51).
Hicv-i âsiyâne: Aldatıcı cerbezenin neticesi olan hicv-i âsiyâne (STİ: 50).
Hicv-i müfteriyâne: Aldatıcı cerbezenin neticesi olan hicv-i(...) müfteriyâne (STİ: 50).
Hicv-i namusşikenâne: Aldatıcı cerbezenin neticesi olan hicv-i(...) namusşikenâne (STİ: 50).
Hidâyet: 1.Hasıl-ı bil'masdar olan hidâyet (İ.İ.:61); 2.Sıfat-ı sâbite olan hidâyet (İ.İ.:61); 3.Tarik-ı Kur'ân olan (...) hidâyet (Muh.:158); 4.İstiğna ve istiklâliyet hassasıyla mümtaz olan şeriattaki İlâhi hidâyet (STİ: 34); 5.Binlerce menfaat delilleri olan hidâyet (MN:133); 6.Mâye-i ervâh olan zülâl-i hidâyet (Muh.:165); 7.Şeriatin ruhu olan nur-u hidâyet (STİ: 34).
Hidemât-ı uhreviye: Âli ve bâki olan hakâik-ı imaniyeye ve esâsât-ı İslâmiyeye ve hidemât-ı uhreviye (M: 34).
Hikâyeler (Sözler'in hikâyeleri): Onuncu Söz'ün ve Yirmi İkinci Söz'ün hikâyeleri gibi, sâir Sözler'in hikâyeleri, kinâiyat kısmındandırlar ki begayet doğru ve gayet sadık ve mutâbık-ı vâki olan hikâyeler (S:655).
Hikemiyât-ı Kur'âniye: İsm-i Hakem ve Hakîm'in cilveleri olan hikmet-i kudsiye (...) ve hikemiyât-ı Kur'âniye (STG: 85).
Hikmet: 1. Hadd-i vasat ve medâr-ı istikamet olan hikmet (L: 54); 2. Kuvvetli ve şümûllü dört anâsır-ı mâneviye olan hikmet, adâlet, inâyet, merhamet (S:88); 3. Ezelden ebede müteselsil olan hikmet (Muh.: 39); 4. Kâinatın renkleri, zinetleri, ışıkları, ziyaları, sanatları, hayatları, râbıtaları hükmünde olan hikmet, inayet, rahmet, cemâl, nizam, mizan, zinet (L:298); 5. Kâinatın tedbir ve idaresinde hükümferma olan rızk ve rahmet ve inâyet ve hikmet (S:718); 6. Kâinatta ve umum mevcudâtta hükümferma olan rahmet, inayet, adâlet, hikmet, iktisad ve nezâfet (L:292).
Hikmetullah: Nizam-ı âlemin esası olan hikmetullah (Muh.:82).
Hikmet-i İlâhiye: 1. Hikmet denilen makine-i âlemin nizamı ve telgraf hattı gibi umum âleme uzanan ve dalbudak salan kanun-u Nurâni-yi İlâhiyenin müessisi olan hikmet-i İlâhiye (DHÖ:50); 2. İnâyet-i ezeliyenin timsali olan hikmet-i İlâhiye (S:549, Muh.:168).
Hikmet-i kudsiye: İsm-i Hakem ve Hakim'in cilveleri olan hikmet-i kudsiye (...) ve hikemiyât-ı Kur'âniye (STG:85).
Hikmet-i tâmme: inâyet-i ezeliyenin timsali olan hikmet-i tâmme (İ.İ.:53).
Hikmet-i âmme-i kâinat: İsm-i Hakîm'in cilve-i âzâmından olan hikmet-i âmme-i kâinat (L:291).
Hikmet-i beÅŸeriye: Medeniyetin ruhu olan felsefe-i Avrupa ve hikmet-i beÅŸeriye (S: 431).
Hikmet-i cedide: Hürriyetperver olan hikmet-i cedide (Muh.: 83).
Hikmet-i felsefe: Cin ve insin hattâ şeytanların netice-i efkârları ve muhassala-i mesaileri olan medeniyet ve hikmet-i felsefe ve edebiyât-ı ecnebiye (S: 432).
Hikmet-i hilkat: Zât-ı Kayyum-u Ezeli kendi sanatını kendisi temaşa etmek olan hikmet-i hilkat (L: 326).
Hilaf (Arzu-yu hilaf): 1. Kalb dedikleri latîfe-i Rabbaniyenin pası ve zengârı hükmünde olan arzu-yu hilaf (M: 136); 2. Hakikatin keşfine mâni olan arzu-yu hilaf ve iltizam-ı muhalif ve tarafdar-ı nefis (Muh.: 118).
Hilâfet: Daire-i İslâm'ın merkezi ve râbıtası olan nokta-i hilâfet (DHÖ:30).
Hilâfiye (mesail-i hilâfiye): İçtihadi olan mesail-i hilâfiye (STİ: 21).
Hile: Ahlâksızların işi olan hile, yalan (Ş:126).
Hilkat: 1. Dünyanın ibtidasından tut, tâ âhiretin en nihayetine kadar uzanmış ve ferşten arşa ve zerreden şemse kadar yayılmış olan şecere-i hilkat (S: 146); 2. Feza-yı gayr-ı mütenahide dal ve budakları münteşir olan şecere-i hilkat (Muh.:9); Hikmet-i hilkat: Zât-ı Kayyum-u Ezeli kendi sanatını kendisi temaşa etmek olan hikmet-i hilkat (L:326).
Hilkat-i âlem: Şecere-i Tûbâ gibi olan hilkat-i âlem (Muh.: 70).
Hilkatteki kemâl ve hüsün: "Daire-i imkânda daha ahsen yoktur" olan sözü, İmam-ı Gazali'ye dediren hilkatteki kemâl ve hüsün (Muh.:32).
Himalaya silsilesi: Âzam-ı cibâl-i dünya olan Çamular'ın annesi olan Himalaya silsilesi (Muh.:65).
Hindistan cevizi: Kudret konserveleri olan kavun, karpuz, nar, süt kutusu Hindistan cevizi (S:299).
His: 1.Âkıbeti görmeyen ve neticeleri düşünmeyen ve lezzet-i hazıraya mübtela olan his ve heva-yı nefis (L:261); 2.Vicdanın anâsır-ı erbaası ve ruhun dört havassı olan irâde, zihin, his, latîfe-i Rabbaniye (HŞ:108).
Hiss-i kablelvukû: Rüya-yı sâdıka gibi olan hiss-i kablelvukû (EL:498).
Hissiyat-ı ulviyye: Hayat-ı medeniyet olan (...) hissiyat-ı ulviyye (DHÖ:63).
Hissiyat-ı Yâkubiye. İsm-i Rahim'in vusulüne vesile olan hissiyat-ı Yâkubiye (M:30).
Hitap çiçeği: Mânevi, gaybi, hayatdar olan beyan ve hitab çiçeği (M:250).
Hizb-i Kur'âni (Hizb-ül Ekber-i Âzam): 1. Risâle-i Nur'un üstadları ve membaları olan mühim âyetler (EL: 511); 2.Risâle-i Nur'un üstadı ve mehazı (...) olan bazı âyetler (EL: 510); 3. Sevabları çok ziyade olan âyetler ve sureler (EL: 511).
Hizb-ül Ekber-i Âzam: Kur'ân-ı Azimüşşân ve Muciz-ül Beyan'ın Hizb-ül Ekber-ül-Âzam namında, Resâil-in Nuriye'nin membaları ve esasları olan beş yüzden fazla âyetler (KL: 88).
Hizb-i Kur'âni: Hizbullah olan hizb-i Kur'âni (STG:89, Ş:579).
Hizb-ül Ekber-i Nuri: Risâle-i Nur'un Zülfikârı olan Hizb-ül Ekber-i Nuri (KL:256).
Hizb-ül Ekberi: Arabi Âyet-ül Kübrâ ve Münacât'ın hülasası olan Hizb-ül Ekber (KL:323).
Hizmet-i Kur'âniye: 1.Hak ve hakikat olan hizmet-i Kur'âniye (M:525); 2.Her saati (...) ebedi bir hazineyi açabilir olan hizmet-i Kur'âniye (M: 449); 3.Onun (i'câz-ı Kur'ân'ın) reşehâtı ve berekâtı nevinden olan hizmetimiz (STG:220).
Hizb-üş şeytan: Küre-i arz gemisinde ehl-i hidâyetle beraber bulunan ehl-i dalâlet olan hizb-üş şeytan (L:66).
Hodbinlik: Ene ve enâniyetin eşkal-i habisesi olan (...) hodbinlik (STİ: 19).
Hodendişlik: Ene ve enâniyetin eşkal-i habisesi olan (...) hodendişlik (STİ: 19).
Hodgâmlık: Ene ve enâniyetin eşkal-i habisesi olan hodgâmlık (STİ: 19).
Horhor Medresesi: Medreset-üz Zehra'nın Van'daki nümunesi olan ve vefat eden Horhor Medresesi (Mün.: 46).
Hubb-u câh: Mezmum bir haslet olan hubb-u câh (L:141).
Hububat: Dünyada medar-ı rızk olan hububat (M: 254).
Hukuk-u amme: Hukukullah mânâsında olan hukuk-u amme (EL:577).
Hukuk-u ibad: Mehâsin-i mücerredenin şulesi olan (...) hukuk-u ibad (M:143).
Hukukullah: 1.Mehâsin-i mücerredenin şulesi olan hukukullah (...) (M:142); 2.Menâfi-i umûmiyye olan hukukullah (DHÖ:62);
Hukuk-u umûmiyenin müdafaası: Müddeiumûmilerin (...) vazifeleri olan hukuk-u umûmiyenin müdafaası, hukukullah nevinden (EL:578).
Hulle (Hûrilerin elbisesi): Cennetin yetmiş ayrı ayrı envâ-ı zinet ve letâfetinin nümuneleri olan yetmiş muhtelif hulle, (...) nefisteki bütün hâsseleri memnun edecek, okşayacak yetmiş envâ-ı hüsün (S:689).
Humud: Fesadı ve ifrat ve tefriti olan humud ve fücur (L:54).
Hûri: Cins-i latîf olan hûri (S:529); Her biri, ruhlu küçük birer cennet hükmünde olan hûriler (S:689).
Huruf: 1.Kur'ân'ın bir temel taşı olan hurufu (M.Müd.:334); 2. Mevcudat-ı havâiye olan huruf(...), (Kur'ân'da) hususan evâil-i suredeki şifre-i İlâhiyenin hurufatı (LN: 31).
Huruf-u mukattaa: 1.Surelerin başlarındaki birer şifre-i İlâhiye olan huruf-u mukattaa (M: 546); 2.Bir şifre-i İlâhiye olan surelerin başlarındaki huruf (Huruf-u mukattaa) (S: 391).
Huzuzât-ı nefsâniye: Hiç-ender-hiç olan muvakkat huzûzât-ı nefsâniye(S: 135).
Hüccetullah'ın miftahı (Belâgat): Hüccetullah'ın miftahı, yalnız istiare ve mecaz üzerine müesses ve asl-ı i'câz olan belâgattır (Muh.: 69).
Hüccet-ül-İslâm: İmam-ı Ali Radıyallahü Anhü'nün en mühim ve en müdakkik Üveysi bir şâkirdi ve İslâmiyetin en meşhur ve parlak bir hücceti olan İmam-ı Gazali (R.A.), Hüccet-ül-İslâm (STG:119).
Hüdâ-i Kur'ân: Derde şifa ve ilâç olan hüdâ-i Kur'ân (NİK: 87).
Hükemâ-yı işrâkıyun: Hükemânın münevver kısmı olan hükemâ-yı işrâkıyun (S:462).
Hüküm (imani hüküm): Vicdani ve akli olan imani hükümler (İ.İ.:83).
Hükümet-i Cumhuriye: 1.Asya'nın ileri kumandanı olan bu Hükümet-i Cumhuriye (T: 222, M.Müd.:46); 2.Bitaraf ve hürriyetperver olan Hükümet-i Cumhuriye (M.Müd.:45).
Hükümetin selâmeti ve asayişin devamı için, eşhas feda edilir [düsturu] : Merhametsiz siyasetin bir düsturu olan hükümetin selâmeti ve asayişin devamı için, eşhas feda edilir (M: 43).
Hükümetler: Pis menfaati için İslâmlarda ve Asyada dinsizliğin intişârına tarafdar olan fitnekâr ve cebbar hükümetler (KL:75).
Hülâgu asrı: Dehşetli asır olan Hülâgu ve Cengiz asrı (STG:104, Ş:596).
Hülâgû fitnesi: Âlem-i İslâmca en dehşetli olan Cengiz ve Hülâgû fitnesi (Ş:263).
Hürmet: 1.Hayat-ı içtimaiyede en mühim esas olan hürmet ve merhamet (KL:328); 2.Hayat-ı içtimaiye-i insaniyede en mühim ve gayet güzel olan hürmet ve merhamet (L:202).
Hürriyet: Hâkimiyet-i milliyeyi temin ile makina-yı hayatın buharı olan hürriyet (DHÖ:52); En ziyade muhtaç olduğum ve hayatımda en esaslı düstur olan hürriyetimdir (M.Müd.:157).
Hürriyet-i efkâr: Seyf ve kuvvet-i medeniyet menzilinde bulunan hürriyet-i efkâr (DHÖ: 78).
Hürriyet-i mutlaka: İtaat-ı askeriyeye münafi olan hürriyet-i mutlaka (DHÖ: 38).
Hürriyet-i şer'iye: Esaret-i nefs altına girmeyi yasak etmiş ve gayre tecavüzü tecviz etmeyerek şeriata istinat etmiş olan sultan-ı hürriyet-i şer'iye (DHÖ:51).
Hürriyet-i şer'iyenin esasları: Hürriyet-i şer'iyenin esasları olan müstebidlere dalkavukluk etmemek ve biçarelere tahakküm ve tekebbür etmemek (HŞ:35).
Hüseyn-i Cisri: Bizim hemasrımız ve fikren birâderimiz olan Hüseyn-i Cisri (Muh.:57).
Hüsn-ü ahlâk: Siyasetin gayrı olan hüsn-ü ahlâk ve istikamet ve saire gibi makasıd-ı meşrûa (HŞ:95).
Hüsn-ü amel: Gurura müncer olan hüsn-ü amel (S:288).
Hüsn-ü ifham: Hidâyet-i Kur'ân'ın bir nuru olan (...) hüsn-ü ifham (S:257).
Hüsn-ü mücerred: Makasıd-ı şeriatin müvazenesinden hasıl olan hüsn-ü mücerred (Muh.: 27).
Hüsn-ü zan: Seciye-i İslâmiye olan hüsn-ü zan (HŞ:54).
Hüsün: 1.Mevcudâtta sebeb-i muhabbet olan hüsün ve ihsan ve kemâl (L:13); 2.Mahbûblarda, sebeb-i muhabbet (...) olan hüsn (M: 241); 3.Hakâikın hey'et-i mecmuasının tenâsübünden hasıl olan hüsün ve cemâl (S:465); 4.Müvazenet ve tenasübden naşi olan hüsün (Muh.:32).
Hüzn-ü mâsumâne: Dünyanın ruhani lezzeti olan hüzn-ü mâsumâne (DHÖ: 46).
Hüzn-ü mazlûmâne: Dünyanın ruhani lezzeti olan (...) hüzn-ü mazlûmâne (DHÖ: 46).
Â
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DÄ°ÄžER YAZILAR
Z HARFÄ°
Zaaf: 1. Mahiyet-i insaniyede münderic olan (...) zaaf (L:11); 2. En makbul bir şefaatçı olan (.
Y HARFÄ°
Yabanî arılar: Mızraklı sinekle eşkiyaları hükmünde olan yabani arıları (28.L:2). Yağmur
V HARFÄ°
Vâcib-ül Vücud: 1.Biküll-i ihsan olan Vâcib-ül Vücud (L:421); 2.Bütün mevcudât, esmâsınÄ
U-Ü HARFLERİ
Ubâde İbn-i Sâmit: Enes İbn-i Mâlik'in halası olan Ümm-ü Haram (...) zevci olan Ubâde İbn
T HARFÄ°
Taarrüf-ü Rabbani: İsm-i Vedûd'un cilvesi olan tahabbüb-ü İlâhi ve taarrüf-ü Rabbani (L:2
Åž HARFÄ°
Şahablar: Elektrik lambaları olan şimşekler, şahablar (S:276). Şâh-ı Geylâni: 1.Hazret-i H
S HARFÄ°
Sa’y: Beşere lâzım olan sa'y (EL:443). Saadet-i ebediye: 1.Bütün ni'metlerin, rahatların,
R HARFÄ°
Rab: 1.Zât-ı Zülcelâl ve'l-ikram olan Rab (Ş: 65); 2.Ezel ve ebed sultanı olan Rabb-ül Âlem
O-Ö-P HARFLERİ
On beş sene: Sinn-i teklif olan on beş sene (S:300). On Beşinci Lem'a: 1.Risâle-i Nur Külliy
N HARFÄ°
Nakış: Kaside-i medhiyye hükmünde olan sanatlı bir mahlûkun nakşı (S: 592). Nakkaş (Cenab
M HARFÄ°
Mâ: Menâbi-i hayat olan mâ ve türab ve hava (Muh.:73). Maarif-i cedide: Bir memba-ı hayat-ı
Kur'an okuyacağınız zaman, kovulmuş şeytandan Allah'a sığının.
Nahl,98
GÃœNÃœN HADÄ°SÄ°
Resulullah (sav) buyurdu ki: "Kim "üç kız" veya "üç kızkardeş" veya "iki kızkardeş" veya "iki kız" yetiştirir, terbiye ve te'diblerini eksik etmez, onlara iyi davranır ve evlendirirse cenneti hak etmiştir."
Ebu Davud, Edeb 130, (5147); Tirmizi, Birr, 13 (1913)
SON YORUMLAR
- Fıtrat, namaz, tevafuk, sırlar ve tüm bunların sahibi zişanı İlahi kusur...
- Selamünaleyküm Ä°nternette mütalaalı risale i nur dersleri diye arama yaptÄ...
- bu kıymetli yazıdan dolayı ahmed izz kardeşimize teşekkür ederiz çok mani...
- selamün aleyküm Ahmed kardeşimizi tebrik ediyor ve bu faideli tercümelerin...
- Yanında okuyan diğer öğrencileri; Molla Muhammed Kasori Molla Muhammed Era...
- Benim merhum babam Molla İbrahim Azizi de onun yanında icazeti tamamlamıştı...
- Teşekkürler. Sanırım Envar neşriyat idi.Tam hatırlayamıyorum.....
- Çok güzel bir çalışma Rabbım ilminizi arttırsın bu çalışmalarınızı...
- Merhaba, Ben Foliant yayınlarından uğur. Sizinle iletişim kurmak istiyoruz ...
- Selamünaleyküm bu değerli yazınızdan dolayı Ahmets kardeşimizi tebrik edi...
TARÄ°HTE BU HAFTA
Uhud Harbi(23 Mart 624)***22 Mart 1683-Merzifon'lu Kara Mustafa paşanın idamı***23 Mart 1960- Üstad Bediüzzaman'ın vefatı *** *Edirne'nin İşgali(26 Mart 1913)***Ahmet Cevdet Paşa’nın Doğumu(27 Mart 1822)*** Huneyn savaşı(29 Mart 630)
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...