MESNEVİ’DE EDEBİYAT KAİDELERİNE UYGUNLUK ARAMAK

Bazı kimseler vardır ki, sözdeki ulviyeti, edebiyat kaidelerine göre takdir etmek isterler. Onlarca, söz ne kadar şiir olursa, o kadar da âli bir kelam olur, hatta sanat ve deha eseri telakki edilir. Bu telakki, maddi şiirler hakkında doğrudur. Fakat mânâ ricâline gelince iş değişir. Çünkü onların maksadı sözleriyle şairlik etmek, sanatkârlık ve dâhilik göstermek değildir.

2014-09-23 11:23:17

Bu telakki, maddi şiirler hakkında doğrudur. Fakat mânâ ricâline gelince iş değişir. Çünkü onların maksadı sözleriyle şairlik etmek, sanatkârlık ve dâhilik göstermek değildir.

Bundan dolayıdır ki, Mesnevi-i Şerif'te mevcut telakkilere göre şiir arayanlar, bazen aradıklarını bulamayabilirler. Fakat Mesnevi bir divan değildir, âsâr-ı ilhâm mecmuasıdır, maarif-i ilahiye külliyatıdır.

Nâzım-ı Arifinin(Hz. Mevlana);"bizim Mesnevi vahdet dükkânıdır. Orada Vahid'den başka ne görürsen o puttur" buyurduğu gibi, vahdet dükkânıdır, irfan mağazasıdır, tevhid çarşısıdır.

Sikke vurulmamış bir altın külçesinin kıymetinden bir şey kaybetmeyeceği gibi, Mesnevi-i Şerif'in bazı beyit ve mısralarında edebiyat kaideleri ile sıkı sıkıya tekayyüd edilmemiş, olması, onun manevi kıymetini hiçbir vakit hiçbir nazar-ı insaf karşısında eksiltmez.

Hususiyle, Mesnevî'nin sâhib-i âlîsi; "Dildârım 'benim dîdârımdan başka bir şey düşünme' diyor" buyuruyor. Olanca efkârını, hatta mevcudiyetini yârın dîdârının mülâhaza ve müşâhedesine hasretmiş bir zatın artık şiir kaideleriyle meşgul ve mukayyed olamayacağı, 'dâhiyane bir şiir inşâd edeyim' gibi ham bir hayâle tenezzül etmeyeceği pek tabî'i bir şeydir.

Hülâsa, Hazret-i Mevlana, bütün şiirlerinde şairliği ve dâhiliği değil ancak ve ancak Allahiliği(Rabbaniliği) gaye edinmiştir.

Şurası da bilinmelidir ki, hazret-i Pir efendimiz suhenperdazlık ve kafiyeendîşlik endişesiyle söz söylemiş olsaydı, İran edebiyatının eşârüşşuerası olurdu; fakat o vakit, sâdât-ı urefâ ve hazerât-ı sofiyenin Mevlânâsı olamazdı.

Zaten kendisi de bu durumu; "benim indimde şiir nedir ki, ondan müftehirane bahsedeyim? Bendeki fen, şairlerin fünun-i edebiyesinden başka bir şeydir" diye izah buyuruyor.

Tahirül Mevlevi

Şerh-i Mesnevi

Cilt: 3-s. 873-874

Şamil Neşriyat

Bu yazıya yorum yazın

Bu yazıya gelen yorumlar.

serkan çakır, 2014-09-23 16:13:24

esselamün aleyküm Bu yazı taharri meyvesi olarak ağacından haber vermekte.bu meyveleri dalından koparan salih okur abimize teşekkür eder devamını talep ederiz Merhum tahirül Mevlevi hazretlerinin tespiti ne kadar güzel ve mukni bizlere hz.üstadımızın sözünü ne güzel şerh eder bir ifade olmuş lübbü bulamayan kışırla uğraşır lafızperestlik dahi bir hastalıktır

Bu yoruma katılıyor musunuz ?

DİĞER YAZILAR

İNSANIN YARATILIŞI-1

Allah, bütün canlı varlıkları ayrı ayrı ve örneksiz olarak yaratmıştır. Türler arası ge

İNSAN VE DÜŞMANLARI-3

11.Allah, İslamiyet İle Düşmanlıkları Sona Erdirir: Birbirlerine düşman olan Evs ve Hazreç

İLİM ÇEŞNİSİ-3

*Kıyamet günü bir kul getirilir ve ona amel defteri sağ tarafından sunulur. Amel defterinde, h

KANAYAN BİR YARA GÖRDÜM MÜ YANAR TÂ CİĞERİM!

Hak sandı. Hak sandığı yerde yerini aldı. Daha sonra, önceleri hak görünüp sonradan haksız

İNSAN VE DÜŞMANLARI-2

Saldırgan Kâfirler, Mü’minlerin Düşmanıdır: Sakınılması gereken düşmanlar hakkında

PAPAZLAR VE KİLİSELER BİRLİĞİ BAŞKANI İLE GÖRÜŞMELERİMDEN BİR KESİT

İtalya’da bulunan Müslüman bir hanımefendiden bir soru geldi. Şöyle diyordu bu hanımefendi:

CEVAHİR-ÜL LÜ’LÜİYE’DEN PARILTILAR-4

Ulema kalb salahı için dokuz şey zikrettiler; 1-Düşünerek, tefekkürle Kur’an okumak 2-Kar

İLİM ÇEŞNİSİ-2

İmam Buhari’nin güzellikleri ve menkıbeleri sayılmayacak kadar çoktur. Ona hadis ezberleme a�

İNSAN VE DÜŞMANLARI-1

Düşman, Farsça bir kelimedir; Arapça karşılığı adüv’dır. Kur’an’da düşmanlık anl

BİRLİKTEKİ RAHMET-KOLEKTİF AKILDAKİ HİKMET!

Allah’ın güzel isimlerinden biri Vahit, biri de Ehad’dir. Vahid isminin geçtiği ayetlerden b

BİLİNMEYEN BEŞ ŞEY

Bilinmeyen beş şey (Mugayebat-ı Hamse) konusu, çokça gündeme getirilen ve değişik şekillerd

Üstünlük ve şeref ancak Allah'ın, Peygamberinin ve mü'minlerindir.

Münâfikûn, 8

GÜNÜN HADİSİ

"Allah katında, duadan daha kıymetli bir ibadet yoktur."

Tirmizî

SON YORUMLAR

TARİHTE BU HAFTA

*Bosna'da 800 kadar camii Sırplar Tarafından Yıkıldı(20 Ocak 1993) *Ridaniye Zaferi(22 Ocak 1517) *Babiali Baskını(23 Ocak 1913) *Hz.Ali'nin Küfe'de Şehid Edilmesi(24 Ocak 661)

ANKET

Sitemizle nasıl tanıştınız?

Yükleniyor...