MESNEVİ’DE EDEBİYAT KAİDELERİNE UYGUNLUK ARAMAK

Bazı kimseler vardır ki, sözdeki ulviyeti, edebiyat kaidelerine göre takdir etmek isterler. Onlarca, söz ne kadar şiir olursa, o kadar da âli bir kelam olur, hatta sanat ve deha eseri telakki edilir. Bu telakki, maddi şiirler hakkında doğrudur. Fakat mânâ ricâline gelince iş değişir. Çünkü onların maksadı sözleriyle şairlik etmek, sanatkârlık ve dâhilik göstermek değildir.

2014-09-23 11:23:17

Bu telakki, maddi şiirler hakkında doğrudur. Fakat mânâ ricâline gelince iş değişir. Çünkü onların maksadı sözleriyle şairlik etmek, sanatkârlık ve dâhilik göstermek değildir.

Bundan dolayıdır ki, Mesnevi-i Şerif'te mevcut telakkilere göre şiir arayanlar, bazen aradıklarını bulamayabilirler. Fakat Mesnevi bir divan değildir, âsâr-ı ilhâm mecmuasıdır, maarif-i ilahiye külliyatıdır.

Nâzım-ı Arifinin(Hz. Mevlana);"bizim Mesnevi vahdet dükkânıdır. Orada Vahid'den başka ne görürsen o puttur" buyurduğu gibi, vahdet dükkânıdır, irfan mağazasıdır, tevhid çarşısıdır.

Sikke vurulmamış bir altın külçesinin kıymetinden bir şey kaybetmeyeceği gibi, Mesnevi-i Şerif'in bazı beyit ve mısralarında edebiyat kaideleri ile sıkı sıkıya tekayyüd edilmemiş, olması, onun manevi kıymetini hiçbir vakit hiçbir nazar-ı insaf karşısında eksiltmez.

Hususiyle, Mesnevî'nin sâhib-i âlîsi; "Dildârım 'benim dîdârımdan başka bir şey düşünme' diyor" buyuruyor. Olanca efkârını, hatta mevcudiyetini yârın dîdârının mülâhaza ve müşâhedesine hasretmiş bir zatın artık şiir kaideleriyle meşgul ve mukayyed olamayacağı, 'dâhiyane bir şiir inşâd edeyim' gibi ham bir hayâle tenezzül etmeyeceği pek tabî'i bir şeydir.

Hülâsa, Hazret-i Mevlana, bütün şiirlerinde şairliği ve dâhiliği değil ancak ve ancak Allahiliği(Rabbaniliği) gaye edinmiştir.

Şurası da bilinmelidir ki, hazret-i Pir efendimiz suhenperdazlık ve kafiyeendîşlik endişesiyle söz söylemiş olsaydı, İran edebiyatının eşârüşşuerası olurdu; fakat o vakit, sâdât-ı urefâ ve hazerât-ı sofiyenin Mevlânâsı olamazdı.

Zaten kendisi de bu durumu; "benim indimde şiir nedir ki, ondan müftehirane bahsedeyim? Bendeki fen, şairlerin fünun-i edebiyesinden başka bir şeydir" diye izah buyuruyor.

Tahirül Mevlevi

Şerh-i Mesnevi

Cilt: 3-s. 873-874

Şamil Neşriyat

Bu yazıya yorum yazın

Bu yazıya gelen yorumlar.

serkan çakır, 2014-09-23 16:13:24

esselamün aleyküm Bu yazı taharri meyvesi olarak ağacından haber vermekte.bu meyveleri dalından koparan salih okur abimize teşekkür eder devamını talep ederiz Merhum tahirül Mevlevi hazretlerinin tespiti ne kadar güzel ve mukni bizlere hz.üstadımızın sözünü ne güzel şerh eder bir ifade olmuş lübbü bulamayan kışırla uğraşır lafızperestlik dahi bir hastalıktır

Bu yoruma katılıyor musunuz ?

DİĞER YAZILAR

NEFSİNİ GÜZEL HUYLARLA SÜSLEMEK

Nefsini kötü vasıflardan temizledikten sonra aşağıdaki güzel vasıflar ile kendini süslemeye

ÖLÜME HAZIRLANILMAZ, HAZIRLIKLI YAŞANIR

Ölüme hazırlanılmaz, hazır olunur, hazırlıklı yaşanır. Çünkü ölüm, “hazırlıkları

EVLİYÂDAN SEÇME NASÎHATLER

1. Şeyh Muhyiddin Arabî (kuddise sirruh) buyuruyor ki: a. Kim şeriat terazisini elinden bir an o

İNSAN VE NEFSİ

Nefis Kelimesinin Sözlük Anlamı: Can, kişi, öz, kendi, süfli arzular. Ayrıca pek beğenilen,

CEVAHİR-ÜL LÜ’LÜİYE’DEN PARILTILAR-2

Bazıları( bazı alimler) dediler ki; Su-i hatimeyi(kötü son, kötü ölüm) gerektiren sebebler

TEZKİYE NEDİR?

Tezkiye sözlük manası itibarıyla temizlemek yada temize çıkarmak demektir. Istılahta ise kiş

CEVAHİR-ÜL LÜ’LÜİYE’DEN PARILTILAR-1

Kıymetli ziyaretçilerimiz, bilindiği gibi, meşhur muhaddis İmam Nevevi’nin bütün İslam dü

İNSAN VE ALDANMA

Konuya başlamadan önce, samimiyetle belirtelim ki bu yazıdaki tespitler, Eyfel Kulesi’nden çev

İHSÂN NEDİR?

İhsan, Peygamber (s.a.v)’in, Cibril hadisinde açıkladığı üzere: Allah’ı görür gibi ib�

İSLAM’IN BEŞİNCİ RÜKNÜ HAC

a- Hac ve Umre 1. Hac, ömürlük bir farzdır; ömürde ancak bir defa farz olur. Hür, akıllı,

EN ÖNEMLİ EMİR VE YASAKLAR

1. Allah’ın emrettiklerinin en önemlileri onbir ilkedir: A. Bunların beşi İslam’ın şar

Size yasak edilen büyük günahlardan kaçınırsanız, kusurlarınızı örteriz ve sizi ağırlancağınız şerefli bir yere yerleştiririz.

Nisâ, 31

GÜNÜN HADİSİ

SABAH İLE YATSI NAMAZLARINI CEMÂATLE KILMANIN FAZÎLETİNE DÂİR EBÛ HÜREYRE HADÎSİ

Münâfıklara sabah ile yatsı (cemâat) namazlarından daha ağır hiç bir namaz yoktur. (Halbuki) bu iki namaz(ın cemâatin)de olan (ecir ve fazîlet)i bilseler emekliye, emekliye (sürtüne, sürtüne) de olsa onlara gel(ip hâzır ol)urlardı. (Ebû Hüreyre)

SON YORUMLAR

TARİHTE BU HAFTA

*Süleyman Hilmi Tunahan Hz.lerinin Vefatı(16 Eylül 1959) *Adnan Menderes'in İdamı(17 Eylül 1961) *Ertuğrul Fırkateyni Japon Sularında Battı(18 Eylül 1890) *Efendimiz (s.a.v.) Hicret Ederken KUBA'yı Teşrif Ettiler(20 Eylül 622) *Yavuz Sultan Selim Han

ANKET

Sitemizle nasıl tanıştınız?

Yükleniyor...