MESNEVİ’DE EDEBİYAT KAİDELERİNE UYGUNLUK ARAMAK
Bazı kimseler vardır ki, sözdeki ulviyeti, edebiyat kaidelerine göre takdir etmek isterler. Onlarca, söz ne kadar şiir olursa, o kadar da âli bir kelam olur, hatta sanat ve deha eseri telakki edilir. Bu telakki, maddi şiirler hakkında doğrudur. Fakat mânâ ricâline gelince iş değişir. Çünkü onların maksadı sözleriyle şairlik etmek, sanatkârlık ve dâhilik göstermek değildir.
Bazı kimseler vardır ki, sözdeki ulviyeti, edebiyat kaidelerine göre takdir etmek isterler. Onlarca, söz ne kadar şiir olursa, o kadar da âli bir kelam olur, hatta sanat ve deha eseri telakki edilir.
Bu telakki, maddi şiirler hakkında doğrudur. Fakat mânâ ricâline gelince iş değişir. Çünkü onların maksadı sözleriyle şairlik etmek, sanatkârlık ve dâhilik göstermek değildir.
Bundan dolayıdır ki, Mesnevi-i Şerif'te mevcut telakkilere göre şiir arayanlar, bazen aradıklarını bulamayabilirler. Fakat Mesnevi bir divan değildir, âsâr-ı ilhâm mecmuasıdır, maarif-i ilahiye külliyatıdır.
Nâzım-ı Arifinin(Hz. Mevlana);"bizim Mesnevi vahdet dükkânıdır. Orada Vahid'den başka ne görürsen o puttur" buyurduğu gibi, vahdet dükkânıdır, irfan mağazasıdır, tevhid çarşısıdır.
Sikke vurulmamış bir altın külçesinin kıymetinden bir şey kaybetmeyeceği gibi, Mesnevi-i Şerif'in bazı beyit ve mısralarında edebiyat kaideleri ile sıkı sıkıya tekayyüd edilmemiş, olması, onun manevi kıymetini hiçbir vakit hiçbir nazar-ı insaf karşısında eksiltmez.
Hususiyle, Mesnevî'nin sâhib-i âlîsi; "Dildârım 'benim dîdârımdan başka bir şey düşünme' diyor" buyuruyor. Olanca efkârını, hatta mevcudiyetini yârın dîdârının mülâhaza ve müşâhedesine hasretmiş bir zatın artık şiir kaideleriyle meşgul ve mukayyed olamayacağı, 'dâhiyane bir şiir inşâd edeyim' gibi ham bir hayâle tenezzül etmeyeceği pek tabî'i bir şeydir.
Hülâsa, Hazret-i Mevlana, bütün şiirlerinde şairliği ve dâhiliği değil ancak ve ancak Allahiliği(Rabbaniliği) gaye edinmiştir.
Şurası da bilinmelidir ki, hazret-i Pir efendimiz suhenperdazlık ve kafiyeendîşlik endişesiyle söz söylemiş olsaydı, İran edebiyatının eşârüşşuerası olurdu; fakat o vakit, sâdât-ı urefâ ve hazerât-ı sofiyenin Mevlânâsı olamazdı.
Zaten kendisi de bu durumu; "benim indimde şiir nedir ki, ondan müftehirane bahsedeyim? Bendeki fen, şairlerin fünun-i edebiyesinden başka bir şeydir" diye izah buyuruyor.
Tahirül Mevlevi
Şerh-i Mesnevi
Cilt: 3-s. 873-874
Şamil Neşriyat
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
serkan çakır, 2014-09-23 16:13:24
esselamün aleyküm Bu yazı taharri meyvesi olarak ağacından haber vermekte.bu meyveleri dalından koparan salih okur abimize teşekkür eder devamını talep ederiz Merhum tahirül Mevlevi hazretlerinin tespiti ne kadar güzel ve mukni bizlere hz.üstadımızın sözünü ne güzel şerh eder bir ifade olmuş lübbü bulamayan kışırla uğraşır lafızperestlik dahi bir hastalıktır
Bu yoruma katılıyor musunuz ?
DİĞER YAZILAR

Al-i İmran,139
"Gevşemeyin, üzülmeyin, eğer hakikaten inanıyorsanız, muhakkak üstün olan sizsinizdir."
GÜNÜN HADİSİ
"Kim alim geçinmek, sefihlerle münazara yapmak ve halkın dikkatlerini kendine çekmek gibi maksadlarla ilim öğrenirse Allah o kimseyi cehenneme atar."
Tirmizi, İlm 6, (2666)
SON YORUMLAR
- Muhterem Hocam; Kaleme aldığınız bütün çalışmalarınızda insanların f...
- Hocam Allah razı olsun sizden. Bazılarını bana da anlatmıştı ama bu kadar...
- selamün aleyküm Bu serinin tamamlanmasını ez canu dil arzu etmekteyim.osm...
- Alimin ölümü alemin ölümü gibidir Allah makamlarını ali eylesin bizlered...
- taleal bedru ezgisinin hicrette değil bir başka savaşta söylendiği rivayetl...
- Allah rahmet eylesin....
- ALLAH CC RAZI OLSUN ANCAK BİR ALLAH DOSTUNDAN İŞİTİLECEK SÖZLER BUNLAR...
- Allah razı olsun. Mekanı,mekanları cennet, makamları âli olsun....
- Allah rahmet eylesin.. Babaanne'min babasıdır rahtmetli... Nur içinde yats...
- ağladım ağladım.. Gök`te ay nişanesi dolun kadar durusun En yanık avazl...
TARİHTE BU HAFTA
*Malcolm X'in şehadeti-1965(21 Şubat)
*Resulullah'ın(sav) Veda Hutbesi'ni iradı-632(23 Şubat)
*Çeçenlerin Stalin tarafından Sibirya ve Kazakistan'a sürgünü
*Seyyah İbn-i Battuda'nın vefatı
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...