ŞEYH HALÎL EFENDİ

Geredeli Aziz lakabıyla tasavvuf tarihine geçmiş olan Şeyh Halîl Efendi 1785 (H. 1200) senesinde Gerede’de dünyaya gelmiş ve 1843 (H: 1259) yılında Gerede’de Hakkın rahmetine vâsıl olmuştur. [Ali Rıza Ünlü’nün Gerede kitabında Balcılar (Ali Fakih) Köyü’nden Emir Oğullarından Abdullah’ın oğlu olduğu ve (1163 H / 1747 M) tarihinde doğduğu yazılıdır. Yine bu kitaba

Murat Ergüven

murat@muraterguven.com

2012-12-31 09:49:52

Geredeli Aziz lakabıyla tasavvuf tarihine geçmiş olan Şeyh Halîl Efendi 1785 (H. 1200) senesinde Gerede'de dünyaya gelmiş ve 1843 (H: 1259) yılında Gerede'de Hakkın rahmetine vâsıl olmuştur. [Ali Rıza Ünlü'nün Gerede kitabında Balcılar (Ali Fakih) Köyü'nden Emir Oğullarından Abdullah'ın oğlu olduğu ve (1163 H / 1747 M) tarihinde doğduğu yazılıdır. Yine bu kitaba göre Şeyh Halil Efendi, ilk tahsilini köydeki mektepte yapmış ve Tarikât-ı Nakşiyye'ye intisab etmiştir.

Bir arkadaşı ile seyahate çıkan Halil Efendi, Ankara'nın Çubuk kazasında arkadaşından ayrılıp Çankırı'nın Çerkeş kazasına gitmiştir. Çerkeş'te Tarikat-ı Şabaniyye'nin (Tarikat-ı Halvetiyye'nin Şabaniyye kolu) ikinci pîrî olan meşhur ve ma'ruf (arif- bilge) şeyh Mustafa Efendi'yi ziyaret ederek kendisine intisab etmiştir. Bir müddet sonra hilâfet alarak irşâda devam etmiştir.]

Şeyh Halil Efendi, bu gün Seviller Mahallesi Aşağı Tekke Camii'nin bulunduğu yerdeki dergâhında ömrünün 36 yılını irşâd vazifesini yerine getirerek tamamlamıştır.

Çok kâmil bir insan olan Şeyh Halil Efendi, saraya davet edilen şeyhler arasında idi. Şöhretini duyan Osmanlı Padişahı Sultan II. Mahmud, kendisini İstanbul'a davet etmiş, kendisi de bu davete icabet etmiştir.

Sarayda defalarca yapılan saray sohbetlerinde kerâmet ve kemâlâtı fark edilmiş; saraya davet edilen diğer şeyhlerden üstün olduğu görülmüştür. "Ameller niyetlere göredir" Hadis-i Şerifine verdiği arîf cevapları, kerametleri ve hikmetleri hem Sultanı hem de İstanbul uleması (âlimleri)'nı hayrete düşürmüş ve bundan dolayı onların takdir ve hürmetine nail olmuştur.

Buna mukabil Sultan II. Mahmud tarafından kendisine Habibe hanım adında bir cariye, bir saat ve bazı güzel hediyeler takdim edilerek memleketine dönmesine müsaade edilmiştir. Padişah tarafından sevilip takdir edilen ve saray çevresinde itibar gören Şeyh Halil Efendi, ölünceye kadar da sarayla irtibatını devam ettirmiştir.

Şeyh Hacı Halil Efendi'nin şeyhi açık kerâmetli yüce bir zât olan Şeyh Hacı Mustafa Efendi'dir. Çerkeş'te ümmeti irşâd ile meşgul olan Mustafa Efendi, irşâd halkasında 13 halife yetiştirmiştir. Şeyh Hacı Mustafa Efendi'nin en güzidesi (seçkini), feyz ve kemâl/olgunluk yönü ile halifelerinin en başta geleni "Geredeli Aziz" diye nâm almış olan Şeyh Hacı Halil Efendi ile Beypazarlı Şeyh Ali Efendi'dir.

Şeyh Halil Efendi, Halvetîlik'in Cemaliyye ana kolundan şubelenmiş Şeyh Şaban Veli Hazretleri'nin kurmuş olduğu Şa'baniyye kolunun Nasuhiyye ve Çerkeşiyye silsilesinden yetişerek, adıyla anılan "Halîliyye" kolunu kurmuştur. Eldeki kayıtlara göre 18 halife yetiştirmiştir. Şeyh Halil Efendi'nin Hacı Osman, Mustafa, Mes'ud adında üç büyük oğlu ve bir de Habibe hanımdan doğma Hacı Hamdi Efendi adında dört oğlu olmuştur.

İşte bu dört oğlundan biri olan Osman Efendi, ardından Fuad-ı Sani ve yine oğullarından divan sahibi Şeyh Mustafa Rûmî Efendi halife olmuştur. Feyz ve kemâline binaen Hacı Halil Efendi'den gelen silsileye/kol Şabaniler tarafından da "Ortakol" denilmiş ve kendisi bir şube kurucusu gibi yüceltilmiştir. Bu gün Şeyh Hacı Halil Efendi'den teselsül eden tarikat kolu halen devam edegelmektedir.

1843 tarihinde Hakkın rahmetine kavuşan Şeyh Hacı Halil Efendi, dergâh ve cami müştemilatının avlusuna defnedilmiştir. Bilahare padişahın emriyle maliye nazırı Gazi Ahmet Muhtar Paşa tarafından şu anki türbesi yaptırılmıştır. Bunun yanı sıra iki ocaklı bir su değirmeni de vakfedilmiştir. (1)

_____________________________________________________________________

Abdülkerim Abdülkadiroğlu, M. Taşçı, Dîvân /Mustafa Rûmî Efendi (Şeyh- Geredeli); Ankara 1998, Anıl Matbaa ve Ciltevi; Takdim s.III-IV, Geçmişten Günümüze Gerede, Emin ajans, 2000 s. 72-73; Ali Rıza Ünlü, Tarih Boyunca Gerede; İstanbul 2000, Yenigüven Matbaacılık, s. 130-136.

Bu yazıya yorum yazın

Bu yazıya gelen yorumlar.

DİĞER YAZILAR

İMAM MUHAMMED KASIM EN NÂNOTEVİ- 3. BÖLÜM

Papazlarla Ve Hindu Bilginleri İle Münazaraları Şeyh, Meerut şehrinde ikamet ederken, papazlar

İMAM MUHAMMED KASIM EN NÂNOTEVİ- 2. BÖLÜM

İngilizlere Karşı Cihadı 1857 yılında İngiliz yönetimine karşı Hindistan'da büyük bir a

ÖMER MUHTAR GRAZİANİ’NİN KARŞISINDA

... Graziani hatıratında diyor ki; “Ofisimin girişine geldiği zaman bana öyle geldi ki, ell

İMAM MUHAMMED KASIM EN NÂNOTEVİ- 1. BÖLÜM

Büyük imam, islam filozofu, rabbani alim, büyük ıslahçı, mücahid bir kahraman, İslam düşm

KURRA HAFIZ MEHMET GÜRGÜR HOCA EFENDİ (1937-2020 )

Mehmet GÜRGÜR Hoca Efendi 2 Mart 1937 yılında Dumlu Nahiyesine bağlı Akdağ köyünde dünyaya

ŞEYH MUHAMMED HAFİD (1928-2001)

Şeyh Muhammed Hafid hazretleri, dedesi ‘Hazret’ namıyla bilinen Muhammed Ziyauddin hz.'nin ve

ABDULĞAFUR HAS EFENDİ(1936-2007)

Abdulgafur HAS Hocaefendi 1936 yılında Çat ilçesi Babaderesi köyünde dünyaya geldi. Soyu sils

BABADERELİ SEYYİD AHMED EFENDİ(1890-1977)

Babadereli Seyyid Ahmed Efendi, Seyyid Molla Resul Efendi’nin oğludur. 1890 yılında, ailesinin

MEHMED KIRKINCI HOCAEFENDİ

1928 yılında Erzurum ili, Aziziye ilçesinin Güllüce(Eski ismi; Paşaki) köyünde doğdu.

MOLLA MUHAMMED CELALÎ

On dokuzuncu asrın ikinci yarısında Bayazıt Sancağının önde gelen âlim ve müderrislerinde

MOLLA MUHAMMED KASORÎ

Molla Muhammed Kasorî, Cumhuriyet döneminde Ağrı’da yetişen seçkin âlim ve mutasavvıflarda

Allah'a ve Resûlü'ne iman edin. Sizi, üzerinde tasarrufa yetkili kıldığı şeylerden harcayın. Sizden iman edip de (Allah rızası için) harcayan kimselere büyük mükâfat vardır.

Hadid, 7

GÜNÜN HADİSİ

Her kim bir namazı (kılmayı) unutursa (onu) hatırladığında kılsın. Onun bundan başka keffâreti yoktur.

ŞEYH HALÎL EFENDİ

Bu yazıya yorum yazın

Bu yazıya gelen yorumlar.

DİĞER YAZILAR

GÜNÜN HADİSİ

KATEGORİLER

SON YORUMLAR

TARİHTE BU HAFTA

ANKET

Sitemizle nasıl tanıştınız?

SİTE HARİTASI