MUHAMMED İKBAL'İN ŞİİRLERİNDE HZ. MEVLANA

Yirminci yüzyılın en büyük müslüman felsefecisi ve düşünürü Dr. Sir Muhammed İkbâl, Celâleddin-i Rûmî'nin feyiz ve irşadından ve kendisini onun talebesi ve onu da kendisini doğru yola getiren hocası kabul ettiğinden yer yer bahsetmiş, bunu itiraf etmiş ve Mesnevi'nin kendisine yeni bir ruh, yeni bir heyecan verdiğini

2012-12-16 09:07:27

Yirminci yüzyılın en büyük müslüman felsefecisi ve düşünürü Dr. Sir Muhammed İkbâl, Celâleddin-i Rûmî'nin feyiz ve irşadından ve kendisini onun talebesi ve onu da kendisini doğru yola getiren hocası kabul ettiğinden yer yer bahsetmiş, bunu itiraf etmiş ve Mesnevi'nin kendisine yeni bir ruh, yeni bir heyecan verdiğini açıkça belirtmiştir. Bir yerde şöyle der:

"İçi aydın mürşid pîr Rûmî,

Aşk ve cezbe kervanının lideridir o.

Onun makam ve mevkii ay ve güneşten daha yüksektir.

Çadırını ve çadır ipini kehkeşândan yapar.

Kur'an'ın nuru onun sinesinin ortasındadır.

Onun aynasından Cem'in kadehi utanır."⁽¹⁾

Bir diğer yerde şöyle der:

"O aşk ve muhabbet önderi (Celâleddîn Rûmî),

Susuz olanlara onun sözleri selsebîl (cennet çeşmesi) gibidir."⁽²⁾

Fakat bununla birlikte o, bazı kimselerin bakışlarını onun sözlerinin sadece zahirî manasına bakarak sınırlandırdıklarından, asıl anlatmak istediğine inatla yönelmediklerinden şikâyet eder. Onun cana can katan, gönül yakan özü ve ruhu yerine, raks ve vecde âlet etmişlerdir diye öfkelenir;

"Kimsenin görmediği şekilde onun sözlerini açıklamışlar.

Onun manasını ceylan gibi bizden kaçırmışlar.

Onun sözünden vücûdun raksını çıkarmışlar,

Gözleri, ruhun dansından gizlemişlerdir."⁽³⁾

Ama bu kusur Mesnevi'nin değil, bizimdir. Mesnevi bu değişim (inkılap) döneminde bile bize yoldaş olabilir, yol gösterebilir. Bu maddeci devrin, materyalist çağın en çok mahrum olduğu şey yanıp yakılış ve iffetli aşktır.

"Gönüller yanış yakılıştan mahrum, gözler iffetli değil.

O halde senin korkusuz olmayışına şaşılacak ne var.

Frenk sürmesi ile (batı kültürü ile) aydınlanmış o göz,

Beceriklidir, lâf üretendir, ama ıslak (manevî aşka sahip) değildir.⁽⁴⁾

Bu uyanık ve canlı servet Mesnevi' den elde edilebilir. Bu asrın, içinde bulunduğumuz bu çağın gençlerine vasiyet ve tavsiye ederek şöyle buyuruyor İkbâl:

"Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî'yi kendine yol arkadaşı (yol gösteren) yap.

Tâ ki Allah sana yanış yakılış (manevî yücelik) nasib etsin.

Mevlânâ özü kabuktan ayırdığı (dıştaki kabuk ile içteki gerçeği bildiği) için,

Dostun yanına giderken, ayağını sağlam basar (yolda perişan bırakmaz)."⁽⁵⁾

_{Ebul Hasan en Nedvi}

_{İslam Önderleri Tarihi}

_{Terc: Yusuf karaca}

_{Kayıhan Yayınları}

^Dipnotlar

1-M. İkbâl, Ey Şark Milleti, Ne Yapmalı,

2-İkbâl, Câvidname,

³^-M. İkbâl, Câvidnâme, s:224.

4-Bâli Cibril

^5-Câvidnâme, s. 224.

Bu yazıya yorum yazın

Bu yazıya gelen yorumlar.

DİĞER YAZILAR

EFENDİM

Bin Dokuz Yüz Seksen İki yılında İslam’ı seninle bulduk efendim, Tefsir, Fıkıh, Hadis,

DUA -2

Bize- hâlâ- ezâ azâ geliyor Günler, aylar, devirler Allah’m! Dönecek miydi harp meydanına

ÖLÜM-HAYAT DENGESİ

Dünya hayatında ölüm hayatı yere serecek Ölüm ötesinde hayat ölümü idam edecek Dar-ı f

ÇARPIK ÇAĞ

Doğru mu, yanlış mı karar sizlerin, Biz aklın durduğu çağda yaşadık. 'Ben dinsizim! ' di

GENÇLİĞE MESAJ

Yiğidim, aslanım, ha gayret eyle Gaflet üstümüzde kalmasın böyle İmanla yatıp-kalk, ihlâ

GUZ-U MEVİJ

Fegiler ey fegihler dinleyin siz, Ne söylersem bilin, ezberleyin siz. Ki gerçekten size ben sevg

NERDESİN ADNAN MENDERES?

Zeytin dalları da boynunu bükmüş, Bozulmuş bağları yaprağın dökmüş, Yüce dağlarına

YA RABBİ!

Mahcubum ve de mahzunum Ya Rabbi Çünkü hamdinden âcizim ya Rabbi Mesrurum ve de mutluyum ya R

AH YAZIK

Ömrüm boş şeylerle geçti âh yazık! Yarını hiç düşünmedim âh yazık! Hep hevâya bina

ARZ-I MUKADDES

Kanlı hançer mi o Filistin o ne, bağrında senin. Sana gökler ve zeminler ediyor şimdi enin.

DÜNYA SENİNLE MAĞRUR

Dünya seninle mağrur /Dünya sana minnettar İnsanlık denen cevher /Seninle tam payidar Sen olm

(Resulüm!) Sana bu mübarek Kitab'ı, ayetlerini düşünsünler ve aklı olanlar öğüt alsınlar diye indirdik.

Sa'd, 29

GÜNÜN HADİSİ

İki ni'met (iki güzel hal) vardır ki, insanlardan çoğu bu ni'metleri kullanmakta aldanmıştır: Sıhhat, boş vakit.

MUHAMMED İKBAL'İN ŞİİRLERİNDE HZ. MEVLANA

Bu yazıya yorum yazın

Bu yazıya gelen yorumlar.

DİĞER YAZILAR

GÜNÜN HADİSİ

KATEGORİLER

SON YORUMLAR

TARİHTE BU HAFTA

ANKET

Sitemizle nasıl tanıştınız?

SİTE HARİTASI