ÂŞIK FİGÂNÎ’NİN NASİHAT DESTANI
Nasihat Destanı, 18. yüzyıl âşıklarından Levnî (?-1732)’nin aynı addaki destanına yapılmış bir nazire olup, Geredeli Âşık Figânî’ye ait bir destandır.
27 dörtlükten meydana gelmiş olan ‘Nasihat Destanı’ 11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır. ‘Demişler’ döner ayağı üzerine kurulmuş olan bu destanın özelliği; nasihatin kuvvetli deyişler, deyimler ve atasözleri kullanılarak güçlendirilmiş olmasıdır.
19. yüzyılda yazılmış olmasına rağmen dili de gayet anlaşılır bir Türkçe'dir. Destanda, o dönemde kullanılıp da bugün (fazla) kullanılmayan bazı kelimelerin anlamları ile şiirde kullanılan deyimler ve atasözlerinin farklı kullanımları ve ya atasözlerine yapılan atıflar dipnotlarda verilecektir. Atasözleri ve deyimler ise italik ve koyu yazılacaktır.
Erenler pendini(1) guş eyle(2) cana(3)
Akıl(4) doğru sözü arar demişler
"Men aref"(5) bağını kıldınsa me'va(6)
Senin için her dem bahar demişler
İnsan isen olma nefsine esir
Nefsini kendine kul et, ol emir
Kişi bu dünyaya bir kerre gelir
Gidenler dönmedi tekrar(7) demişler
Doğru söz istersen budur sağı(8)
Gözünden kaçırma damı,(9) duzağı
Fursatı fevtetme(10) geçirme çağı
Kuş budağa bir kez konar demişler
Ferda(11) içün merak eyleme ey dil(12)
Hazret-i Allah'tır rızkına kefil
Geceler kunnacı olur iyi bil
Gün doğmadan neler doğar demişler
İkrarından(13) dönmez er olan bir er
And içme er isen bir sözün yeter(14)
Biri yapar, binin günahı gider
Küçük işer, büyük kayar demişler
Selamet isteyen girmez savaşa(15)
Yazılanlar elbet gelirmiş başa
Eş gerektir işe, iş gerek aşa
Çorak yerde mantar bitmez(16) demişler
Çok zaman gün bulut içinde kalmaz
Derler bunalıp da hiç adam olmaz
Altun yere düşmeynen pul olmaz
Er düştüğü yerden kalkar demişler
"Nahnü Kasemna"(17) den atılınca ok
Kimine az düşmüş, kimisine çok
Kimisi aç yatar, kimin karnı tok
Kimi doğrar, kimi basar demişler
Kimi vardır eleri gül döşürür
Kimi vardır külde gömeç pişirir
Danışmayan düzde yolun şaşırır
Danışan dağlar aşar demişler
Kimin ters giderse bir zaman işi
Muhallebi yerken kırılır dişi
Yoğurdu yumrukla yiyen bir kişi
Sonra avucunu yalar (18) demişler
Bu eski meseldir söylenir gerçek
Takdire zeval(19) var, tedbir de gerek
Karpuz kesmek ile soğumak yürek
Susalığı kandırmaz kar demişler
Şu kahpe felekten murad alınmaz
Yalancı dünyada ebed kalınmaz
Malı olmayanın dostu bulunmaz
Çaylar denizlere akar (20)demişler
Bahtından ağlama terket figanı(21)
Bulunur her derdin emi, dermanı
Aşk ağlatır, dert söyletir insanı
Öz ağlarsa göz de ağlar demişler
Dinle bu pendimi arama müftü
Çalışmazsan yudan son ucu zifti
Sapandan ibret al, o sürer çifti
İşleyen demir ışlar demişler
Âşıklara saz, söz, çok laf gerektir
Ekincilere de esnaf gerektir
Esnafa da biraz insaf gerektir
Bal tutan parmağını yalar demişler
Fayda çıkmaz şekerinden şabından
Kıyamette yedilirsin ipinden
Fukarayı boş döndürme kapından
Karışık çok kaza savar demişler
Tanrı'dan gelene dersen eyvallah
Dareyn(22)de elbet bulursun felah(23)
Tek namerde muhtaç etmesin Allah
Yal yedirse başa kakar demişler
Âdemle Havvadır aslımız ey can
Ocaktan terbiye görmeli insan
Kurttan kuzu doğmaz, kerkezden(24) şahan
Toy (25) olmaz uçsa da çunkar(26) demişler
İl için ateşe yakma başın
İnanma kimseye olsa kardaşın
Takdirinde varsa bir garip kuşun
Yuvasını Allah yapar demişler
Sen sen ol kimseye eyleme hiyle
Hiyleye uğrarsın çekersin çile
Korkunun faydası yoktur ecele
Ecel bir gün camın sunar demişler
Kişiyi gösteren kişinin eşi
İşin, eşin bilen(27) başmakçıbaşı(28)
Obaya üşürür kurt ile kuşu
Ürmeyi bilmeyen çomar demişler
Ayağına bir taş dokunsa eğer
Haktan bil, Haktan'dır bütün hayr ü şer
Her gune(29) aybını örter setreder
Tanrının bir adı Settar demişler
Garipleri gözet bağrı taş olma
Civan-mert ol, nekes(30)lere eş olma
Uğursuz kişiyle arkadaş olma
Kuru yanında yaş yanar demişler
Edepsizin hicap(31) olmaz yüzünde
Muhanetin(32) sebat yoktur sözünde
Koskoca merteği görmez gözünde
İl, gözünde çör çöp arar demişler
Âlemi kör sersem sanırsın eğer
Kendi körlüğünü bilmezsin meğer
Bir bakışta miktarını fark eder
Herkesin belinde kantarı demişler
Yolunca yap imeceyi, geziği
Sıranı gözetle bozma diziyi
Sürüden ayrılan körpe kuzuyu
Ya kurt kapar ya kuş kapar demişler
Figânî! Pendimi yabana atma
Rey senin ister tut, ister tutma
Eğer arif isen sözü uzatma
Südzüz inek durmaz malar demişler..
Dipnotlar
1.Öğüt, nasihat,
2.Dinle
3.Ey can, ey sevgili
4.Akıllı
5.Men arefe nefsehü fekad arefe Rabbehü= Nefsini bilen Rabbini bilir.
6.Mesken, yurt, makam, sığınılacak yer
7.Giden gelse dedem gelirdi.
8.Doğrusu
9.Ağ, tuzak
10. Öldürme
11.Yarın
12. Gönül
13. Söz, tasdik, kabul, karar
14. Er olana bir söz yeter
15.Selamet isteyen dilini tutmak gerek.
16. Çorak yerde sümbül bitmez.
17.Biz taksim ettik.(Kur'an-ı Kerim)
18. Yoğurdu yumrukla yiyen sonunda avucunu yalar.
19. Sona erme
20. Çay denize erer.
21. Ağlayıp sızlama, bağırıp çağırma
22. İki cihan, iki dünya (dünya ve ahiret)
23. Kurtuluş, selamet, mutluluk
24. Kartalgillerden esmer tüylü, uzun kuyruklu yırtıcı bir kuş.
25. Toygillerden, yavaş uçuşlu, sürü olarak yaşayan, kazdan büyük yabani hayvan.
26. Bir kuş cinsi ama hangi kuşgillerden olduğunu bulamadım.
27. Eşin, aşın, işin bil.
28. Ayakkabıcı başı
29. Türlü, renk
30. Cimri, eli sıkı
31. Utanma
32. İhanet eden, hain
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DİĞER YAZILAR
ÖLÜM-HAYAT DENGESİ

Dünya hayatında ölüm hayatı yere serecek Ölüm ötesinde hayat ölümü idam edecek Dar-ı f
GENÇLİĞE MESAJ

Yiğidim, aslanım, ha gayret eyle Gaflet üstümüzde kalmasın böyle İmanla yatıp-kalk, ihlâ
GUZ-U MEVİJ

Fegiler ey fegihler dinleyin siz, Ne söylersem bilin, ezberleyin siz. Ki gerçekten size ben sevg
NERDESİN ADNAN MENDERES?

Zeytin dalları da boynunu bükmüş, Bozulmuş bağları yaprağın dökmüş, Yüce dağlarına
YA RABBİ!

Mahcubum ve de mahzunum Ya Rabbi Çünkü hamdinden âcizim ya Rabbi Mesrurum ve de mutluyum ya R
ARZ-I MUKADDES

Kanlı hançer mi o Filistin o ne, bağrında senin. Sana gökler ve zeminler ediyor şimdi enin.
DÜNYA SENİNLE MAĞRUR

Dünya seninle mağrur /Dünya sana minnettar İnsanlık denen cevher /Seninle tam payidar Sen olm
- TANINMAMAK
- MEDİNE’DE PEYGAMBER EFENDİMİZE YAZILAN ŞİİR
- YUNUSZADE AHMED VEHBİ EFENDİ’NİN BİR ŞİİRİ
- TAHİR’ÜL MEVLEVİ’DEN BİR ŞİİR
- SAFAHAT'TAN
- MİŞKAT’UL ENVAR’DAN BİR ŞİİRİN MANZUM TERCÜMESİ
- HÜDÂ’DANDIR
- RAVZA-İ MUTAHHÂRA
- MÜNACAÂT
- AŞK BEZİRGÂNI
- NEREYE?
- NAAT-I HZ. PEYGAMBER
- BİR BAYRAK RÜZGÂR BEKLİYOR!
- SÜLEYMANİYE KÜRSÜSÜNDEN..
- HUZÛR-İ RİSALETMEÂBDA
- VE GELİR
- ANNE YÜREĞİ
- BİR FANİYE ALDANMAK
- İHTİYARLIĞIN İHTAR ETTİĞİ ÇIĞLIK
- NE KADAR DA UNUTKANIM!
- YÂR İLE ETTİĞİN AHDİ UNUTMA
- ANNEM İÇİN
- MUHAMMED İKBAL'İN ŞİİRLERİNDE HZ. MEVLANA
- ÂŞIK FİGÂNÎ’NİN NASİHAT DESTANI
- ŞARKIMIZ
- SEN MEVLA'YI SEVENDE
- DUA
- SAVAŞTAN SONRA
- SONBAHAR

İyiliğin karşılığı, iyilikten başka bir şey midir?
Rahman, 60
GÜNÜN HADİSİ
Geçmiş peygamberlerin sözünden (hiç eksiksiz) nâsın eriştiği haberlerden birisi de: Utanmazsan dilediğini işle! (sözü) dür.
Abdullâh b. Mes'ûd (r.a)'dan
SON YORUMLAR
- Selamun aleykum hocam seyda molla nadirın yanında ıcazesını alanlardan...
- Receb bey o rüyayı kaydetmedik, o rüyanın risalelerle alakası yoktu, ama o...
- Güzel paylaşım, kaynak belirttiğiniz için ayrıca teşekkür ederim. :)))...
- 18 Nisan 2021,tarihinde rahmetli oldu.....
- Allah razı olsun. "kısmetse diğeri de gelecek haftaya." kısmında yer alan ...
- Cenab-ı Allah ( cc) Salih rüya sahiplerinin sayısını artırsın....
- Makalede kullanılan " Kıskançlık " sıfatı, Ehli sünnet akidemize göre," ...
- İstifade etmek istiyorum....
- Bu hadiseler çok elzem bakışımi değiştiriyor masumane inkişafa sebep oluy...
- 18. Lem'a.. 19 değil...
TARİHTE BU HAFTA
*İskilipli Âtıf Hoca'nın İdamı(4 Şubat)
*Sultan II.Ahmed'in Vefatı(6 Şubat)
*İstanbul Yeni Camii İbadete Açıldı(8 Şubat)
*Ömer b. Abdülaziz'in Vefatı(9 Şubat)
*Sultan II.Abdülhamid Han Vefat Etti(10 Şubat)
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...