Yıl 1946, Ankara'dayım. Sayma Kadın'ın Bahçeleriçi nâmıyla mâruf, meyve ağaçlarıyla örtülü vadisinde, bir evde oturuyorum. Bahçesi Hatip çayının kenarına kadar uzanan kerpiç yapılı bu bağ evinde, ailem de yanımda olduğu halde, yengemle birlikte oturuyoruz.

Akşam oldu mu, beş numaralı şişesi silinerek takılmış gaz lambası yakılır, yerine asılır, onun duvarlarda, tavanlarda, yüzlerde titrek gölgeler yapan ışığında toplanarak, maziden, halden konuşmaya, dertleşmeye başlardık.

Bazı öyle dakikalar olurdu ki, konuşacak mevzu bulamadığımız için susardık. İşte o sükûtun sardığı anlarda, uzaklardan gelen köpek seslerine karışan Ağustos böceklerinin seslerine kulak verir, hülyalara dalardım. Bu sesler arasında bir ses vardı ki, o sesin ruhumda husule getirdiği hüznü anlayabilmek ancak o hâlet-i ruhiyeyi yaşamakla mümkündür. 

Halk arasında ne garip inanışlar vardır. Bir gün yengeme "İshak kuşunu tanır mısın?" diye sordum. "Annem anlatırdı. Bu kuşların ilk ceddi gönlünü kaptırmış, sevdalı bir kızmış. Allah onu İshak kuşu yapmış. Çoğalmışlar. O zamandan beri bu kuşlar onun için, gecenin karanlığında bahçelere, vadilere, kırlara iner, kayalıklara konar; "İshak, İshak" diye meczubane bir eda ile sevgilisini çağırır, onu daima arar, belki kavuşurum ümidiyle yaşarmış" dedi.

Ben bu garip efsaneyi duyduktan sonra, artık ne zaman bu kuşun sesini duysam, muhayyile ve müfekkiremin bu melankolik efsanenin hududunu aşmasına mani olamaz, düşünceye dalarım. Hayalimde, gönlü manevi bir kor haline gelmiş, ağlamaktan gözyaşlarının pınarları kurumuş, daimi bir arzu ve iştiyakın heyecanı içinde kıvranan, yüzü endişe ve ümitsizliğin hüznüyle solmuş sevdalı bir kızın hayali belirir, onun ızdırabını ızdırabım gibi duyar, sonra onu dakikalarca, hatta saatlerce İshak kuşunun sesinde dinlerdim.

Kuş haline inkılâp etmek bedbahtlığına uğratılmış, seven bir kız. Çok geceler, her an sevgilisini kaybetmiş olmanın ızdırabını yudum yudum tadarak yaşayan, belki bulurum ümidiyle tabiatın koynunda dal dal, dam dam, kaya kaya koşan, her nefeste adeta yalvarırcasına " Artık bana acı, tahammülüm kalmadı. Gel, ruhumu saran bu iftirak ateşini vuslatın deryasında söndür der gibi inleyerek, "İshak, İshak" diye ağlayan, seslenen, sesine ses bekleyen, sonra meyus ve mükedder tekrar, tekrar çağıran bu kuş haline inkılâp etmiş kızın efsanesini düşünerek, uykunun sahiline baş koyarım.

Fakat düşünüyorum, âlem-i şehadette beliren her renk, her şekil, her mevcut, muhabbet rüzgârının önüne katılarak sahra-yı Ehadiyet'ten çıkmış, Vahdet arsasından kader heybesini yüklenerek diyar-ı iftiraka hicret etmiş, gönlünde vuslatın unutulmaz tadını, iftirakın ateş ve huzursuzluğunu taşıyan, bu hayal bahçesinde köşe köşe sevgilisini arayan, her nefeste sevgilisini anan birer İshak kuşu değil midir?

Nefes alıp veren her canlı "hu hu" diye gezer. Hareketten ibaret olan her eşyanın atomları "hu hu" diye seslenirler. Her yerde, her sahada Ondan ayrı düşmenin melali tüter. Vuslatta iftirak çekilir. Bu iftirak âleminin gecelerinde nice İshaklar gönlü aşkla yana yana "Allah'ım! Allah'ım!" diye öterler.

Kaynak

Ölümsüz Ufuklara

Mehmet Oruç

Güven Matbaası-Ankara-1955