SEVABLARIMIZ ÖLÜYE ULAŞIR MI?

Soru: Sadaka, namaz, oruç ve Kur’an okumanın sevabı ölüye ulaşır mı? Cevap: Âlimlerin ortak görüşüne göre

Muhammed Emin Er

2011-05-21 04:18:47

Muhammed Emin Er Hocaefendi

Soru: Sadaka, namaz, oruç ve Kur'an okumanın sevabı ölüye ulaşır mı?

Cevap: Âlimlerin ortak görüşüne göre sadakanın sevabı ölüye ulaşır ve ölü bundan faydalanır. Doğru olan görüş de budur. Şafii fakihi Ebu'l-Hasen el-Maverdi el-Basri'nin el-Hâvî adlı eserinde bazı kelamcıların görüşü olarak verdiği "ölüye hiçbir sevap ulaşmaz" şeklindeki kanaat, tamamen asılsız ve Kitap, Sünnet ve ümmetin icmaına açıkça aykırı, hatalı bir kanaattir. Bu sebeple üzerinde durmaya bile değmez.

Namaz ve oruçla ilgili olarak Şafii mezhebinin ve âlimlerin çoğunluğunun görüşü sevabının ölüye ulaşmayacağı yönündedir.

Ancak ölenin farz bir orucu varsa ve velisi yahut velinin izin verdiği bir kimse ölenin yerine kaza orucu tutmak istiyorsa, bu durumda İmam Şafii'nin iki farklı görüşü vardır. Bunlardan en meşhur olanı, böyle bir şeyin caiz olmadığıdır. Fakat Şafii mezhebinin önde gelen son devir âlimlerinin doğru kabul ettiği görüş, bu tür bir orucun olabileceği şeklindedir.

Kur'an okuma meselesine gelince, Şafii mezhebinin bu konuda bilinen görüşü, Kur'an okuma sevabının ölüye ulaşmayacağıdır. Fakat bu mezhebin bazı alimleri ulaşabileceği yönünde kanaat belirtmişlerdir.

Âlimlerin bazı grupları ise, namaz, oruç, Kur'an okuma gibi tüm ibadetlerin sevabının ölüye ulaşabileceğini ifade etmişlerdir. Sahih-i Buhari'nin "Babu men mâte ve aleyhi deyn: üzerinde ödeyemediği borçla ölen kimse hakkındaki bab" başlıklı bölümünde, İbn Ömer'in namaz borcuyla ölen bir kadının kızına, annesinin namazlarını kaza etmesini emrettiğini anlatan bir rivayet yer alır.

el-Havi'nin müellifi, Ata b. Rabâh'ın ve İshak b. Râhûye'nin, "ölü adına namaz kılmak caiz değildir" şeklinde kanaat belirttiklerini nakleder. Bizim mezhebin (Şafii) alimlerinden İmam Ebu Muhammed el-Bağavî ise, et-Tehzîb adlı eserinde şöyle demektedir: "Ölünün, kılamadığı her namazı için bir müd yemek verilebilir." Aslında tüm bu görüşler, zayıftır. Çünkü tek delilleri, dua, sadaka ve hac gibi sevabının ölüye ulaşması icma ile sabit olan amellere kıyas etmekten ibarettir. Oysa İmam Şafii ve onun gibi düşünenlerin görüşleri, "insana ancak kendi çalıştığı vardır"(1) ayet-i kerimesine ve Peygamber Efendimizin şu hadisine dayanmaktadır: "İnsanoğlu öldüğünde üç şey haricinde amel defterine hiçbir şey kaydedilmez: Sadaka-i cariye (herhangi bir hayır hizmeti) yahut insanların faydalanabileceği bir ilim veya kendisine dua edecek bir evlat"(2).

İbn Kayyım el-Cevziyye ise Kur'an'ın karşılıksız okunması ve sevabına ölünün ruhuna hediye edilmesi halinde, oruç ve haccın sevabının ölüye ulaşması gibi bunun da ulaşacağını ifade etmektedir.(3)

Muhammed Emin Er

Fetvalar

Dipnotlar

1- Necm 53/39

2-Nevevi, Sahih-i Müslim Şerhi, c. 1, s. 89-90

3-İbn Kayyım el-Cevziyye, Kitâbu'r-Rûh, s. 316

Bu yazıya yorum yazın

Bu yazıya gelen yorumlar.

DİĞER YAZILAR

BAZI ORYANTALİSTLERİN VE ONLARIN TAKİPÇİLERİNİN DÜŞTÜĞÜ FAHİŞ HATALAR

Buraya kadar anlatılanlardan anlaşıldığı gibi bazı or¬yantalistlerin ve Reşîd Rıza gibi t

HER ŞEY KUR’AN’DA OLDUĞUNA GÖRE, ÂLİMLERE NE İHTİYAÇ VAR?

Her şey Kur’an’da olduğuna göre, mezheb imamlarına ve diğer İslâm ulemâsına ne ihtiyac�

NOEL BABA

Yılbaşı neyimiz olur? Ramazan Bayramımız mı? Kandilimiz mi? Kurban Bayramımız mı? Biz, Muh

HARB MECLİSİ

İstanbul’da Yusufpaşa’da Gülşen-i Maarif Rüşdiyesi’nde, galiba beşinci sınıftaydım.

HÜZÜNLÜ BİR SÜNNET HATIRASI

Yavuz Bülent Bakiler beyefendi anlatıyor; (Arif Nihat Asya merhum ile) Müşterek dostumuz şair �

PEYGAMBERİMİZ EBU CEHİL’E GİTTİ Mİ?

Âlemlerin Rabbi Kur’ân’ında Resûlullah aleyhissalatu vesselamı bizim için ‘en güzel ör

MEAL OKUMAK KUR’AN’I ANLAMAK MIDIR?

Bir bayan, öğretmenlikten emekli olduktan sonra "başımı kapattım, namazlarımı kılmaya başl

ŞEHİD ÖLDÜĞÜNDE NE HİSSEDER?

Abdullah bin Zübeyr, bir daha hücuma geçince Şamlı askerler hazan yaprakları gibi kılıcını

İRADEMİZİ TERBİYE EDELİM

A.J. Cronin, Reader’s Digest, Amerika Otuz sene evvel(1920’ler) genç bir doktor olarak bulundu

PROF. DR. ALAADDİN BAŞAR BEYİN İBRETLİ BİR ANISI

“Lise son sınıftaydım. Bir gün hocamız sınıfa girdiğinde, tahtada ahlâk dışı bir resim

BİR ARAP ÂLİMİN İBRETLİ HİKAYESİ

Merhum Mehmed Kırkıncı Hocaefendi anlatıyor; “1970’li yıllarda, İstanbul’daki bir sohbet

Ey Rabbim! Beni yalnız bırakma! Sen Vârislerin en hayırlısısın.

Enbiya,89

GÜNÜN HADİSİ

Îmân altmış bu kadar şu'bedir. Hayâ da îmânın bir şu'besidir.

BUHARİ,KİTÂBÜ'L-ÎMÂN, EBU HUREYRE(r.a.)'dan

SON YORUMLAR

TARİHTE BU HAFTA

*Türkiye'nin NATO'ya girmesi.(18 Şubat 1952) *Çanakkale Savaşının Başlaması.(19 Şubat 1915) *İbn-i Haldun'un Vefatı(22 Şubat 1406) *Hz.Peygamber (s.a.v.)'in Mekke'de "VEDA HUTBESİ"ni İradı(23 Şubat 632)

ANKET

Sitemizle nasıl tanıştınız?

Yükleniyor...