YİRMİBEŞİNCİ SÖZ'DEN NOTLAR-4
Üslublar’ının Bedâatinden Garib ve Müstahsenliğinden
Kur'ân'ın üslûbu demek, Kur'ân ifadesindeki kelimelerin seçiminde ve cümlelerin teşkil edilmesinde ve konuların beyan edilmesinde, kendisine
*Üslublar’ının Bedâatinden Garib ve Müstahsenliğinden
Kur'ân'ın üslûbu demek, Kur'ân ifadesindeki kelimelerin seçiminde ve cümlelerin teşkil edilmesinde ve konuların beyan edilmesinde, kendisine mahsus anlatım tarzı demektir. Dildeki kelimeler ve dilbilgisi kuralları değişmediği hâlde, o dilde yazanlar ve konuşanlar, ayrı ayrı üslûplara sahip bulunurlar. İşte Kur'ân da Arapça dil kaidelerine uygun olup o kuralların dışına çıkmadığı halde, diğer bütün ifadelerden hemen ayırt edilen özgün bir anlatım tarzına sahiptir.(1)
Kur’an’ın nazil olduğu dönemde Arapça’da nazım ve nesir olmak üzere iki edebî tür vardı. Âlimlerin çoğunluğuna göre Kur’an’ın söz dizimini ve üslubunu bunlardan hiç birine benzememektedir. Velid b. Mugire’nin “Arap şiirini, kasidesini, recezini benden daha iyi bilen yoktur. Muhammed’in söylediği Kur’an bunlardan hiçbirine benzemiyor” şeklindeki ifadesi de bunu göstermektedir. Bediüzzaman Hazretleri Kur'ânın üslûbları hakkında Yirmi Beşinci Söz'de şöyle bir açıklama yapmıştır:
Kur'ânın üslûbları
1.Hem garibdir, (Hem hayret verici ve orjinal)
2.Hem bedi'dir, (Hem eşi, benzeri olmayan.)
3.Hem acibdir, (Hem alışılmış surette olmayan.)
4.Hem mukni'dir. (Hem ikna eden, kanaat veren.)
5.Hiçbir şeyi, hiçbir kimseyi, taklid etmemiş.
6.Hiç kimse de onu taklid edemiyor.
7.Nasıl gelmiş, öyle o üslûblar
*Taravetini, (Tazeliğini)
*Gençliğini,
*Garabetini (Hayret vericiliğini) daima muhafaza etmiş ve ediyor.(2)
Seyyid Kutub’a göre, Kur'ân üslûbunun büyüleyiciliği, onun hem şiirin hem de nesrin meziyetlerini bir araya toplamasından kaynaklanmaktadır.(3)
Kur'ân üslûbu, üstün belâgatı, sesleri ve harfleri seçmesi, âhengi, kelâmdaki insicam ve tutarlılığı, terğib ile terhib arasında, Cennet nimetleriyle Cehennem azapları arasında dengeli tasvirleri ile dinleyenleri büyüler. Eğitici kıssalar ve meseller ile gerçekleri bedahet hâline getirerek, fikir tartışması gerginliğe girmeden hedeflenen telkin gayesine ulaşır.(4)
Kur'an'ın üslubu hakkında Tefsirul Münir adlı eserinin sunuş bölümünde şu maddeler sıralanmıştır
1-Arapçada olsun başka dillerde olsun alışılmış her türlü söz düzeninden farklı harikulade söz düzeni. Çünkü Kur'an-ı Kerim'in söz düzeninin şiirle hiç bir ilgisi yoktur.
2- Arapların kullandığı bütün anlatım üslûblarından ayrı ve farklı bir üslûp.
3- Asla herhangi bir mahlûkun söylemesi düşünülemeyecek şekilde akıcı bir ifade. Bunu meselâ Kaf sûresinde; Yüce Allah'ın: "Halbuki arz bütünüyle kıyamet gününde onun kabzasıdır..." (Zümer, 39/67) buyruğundan itibaren surenin sonuna kadar olan bölümleri ile: "Sakın o zalimlerin işlediklerinden Allah'ı gafil sanma" (İbrahim, 14/42) den itibaren sûrenin sonuna kadar olan bölümlerinde rahatlıkla görebiliriz.
4- Arapçayı hiçbir Arap için mümkün olmayacak bir şekilde kullanmak. Öyle ki ittifakla her bir kelimenin ve her bir harfin yerli yerinde kullanıldığı kabul edilmektedirler.
Zaten üslubunu bu şekliyle düzenleyen yüce Rabbimiz de şöyle buyurmaktadır: "Biz ona (Muhammed -s.a.-)e şiiri öğretmedik. Bu ona yakışmaz da. "(Yasin, 36/69) (5)
Ayrıca, Kur'an üslubunun bilinen hiçbir söz kalıbına benzemediği şu rivayetten de anlaşılmaktadır:
“Ebu Zerr'in kardeşi Uneys, Ebu Zerr'e şöyle demiş: Ben Mekke'de senin dinin üzere Allah tarafından peygamber olarak gönderildiğini ileri süren bir adamla karşılaştım. Ona: Peki insanlar ne diyor, diye sorunca şöyle dedi: Onlar şairdir, kâhindir, sihirbazdır diyorlar. -Uneys şair birisi idi.- Ben, kahinlerin sözlerini dinlemişimdir. Onun sözü kâhinlerinkine benzemiyor. Söylediği sözleri şiir çeşitlerine, vezinlerine vurdum, ancak benim tespitime göre, hiçbir kimsenin dilinden dökülen şiire benzemiyor. Allah'a yemin ederim, şüphesiz ki o doğru söylüyor ve onu itham edenler yalan söylemektedirler.” (6)
DİPNOTLAR
1-Yeni Ümit, Sayı : 63 Kur’ân-ı Kerim’in Üslûbu,Prof. Dr. Suat YILDIRIM
2-Sözler, s. 338
3-Kur'ân'da Edebî Tasvir, Trc. Süleyman Ateş, Ankara, 1969, s. 155-156.
4-Yeni Ümit, Sayı : 63 Kur’ân-ı Kerim’in Üslûbu,Prof. Dr. Suat YILDIRIM
5-Vehbe Zuhayli, Tefsirul Münir Sunuş Bölümü
6-Müslim Fedailu’s -sahabe-132
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DİĞER YAZILAR
ÖLDÜKTEN SONRA DİRİLİŞİN İSBATI

Geçtiğimiz cumartesi akşam davet edildiğim yerde önüme bir metin koydular: -Hocam, bu akşam
EKONOMİK KRİZ VE BEDİÜZZAMAN

EKONOMİK KRİZ VE BEDİÜZZAMAN Ünlü sosyal antropolog Gellner’in Sovyetler Birliği’nin yı
MEDENİYET VE BEDİÜZZAMAN

Külliyatında Bediüzzaman, bize somut bir medeniyet projesi vermez. Zaten ondan böyle bir proje b
FELSEFE VE BEDİÜZZAMAN

Felsefe deyince insanın aklına çok sayıda soru takılmaktadır. İlk olarak felsefe nedir? sorus
NURSİ’DE DEVLET ALGISI-2

Siyaset-Şeriat Özdeşliği Burada ilk olarak Bediüzzaman’ın tek parti dönemindeki “siyaset
NURSİ’DE DEVLET ALGISI

Geniş anlamda şeriat; genel olarak İslam’ı ifade eder ve genellikle de bu anlamda kullanılır
ALLAH BEREKET VERSİN

Bir derste, “Mucize-i Ahmediye Risalesi” olan On Dokuzuncu Mektub’un Yedinci Nükteli İşaret
İNSAN BAŞIBOŞ BIRAKILMAMIŞTIR

Onuncu Söz’ün, Altıncı Hakikat’inin Altıncı Esas’ında: “Hem anlarsın ki insan, ipi b
ÂLİM KOYUN OLUR KUŞ OLMAZ

Bediüzzaman’ın Sözler Kitabı’nın sonundaki Lemaat bölümünde şöyle bir vecize var; “H
CERBEZE VE “GÜZEL GÖREN GÜZEL DÜŞÜNÜR” VECİZEZİNİN ANLAMI

Üstad, “Tuluat” eserinin başında “cerbeze” konusunu işliyor. Bu konuda cerbeze için:
NURDAN SÜZÜLEN NOTLAR- HASAN HAYRİ SARIKAMIŞ-BİON MATBAACILIK-İSTANBUL-2010- 4. BÖLÜM

...Kul kendini, kendine ve İslâmiyetine ve âhiretine kâfi görmemeli.
- NURDAN SÜZÜLEN NOTLAR- HASAN HAYRİ SARIKAMIŞ-BİON MATBAACILIK-İSTANBUL-2010- 3. BÖLÜM
- NURDAN SÜZÜLEN NOTLAR-HASAN HAYRİ SARIKAMIŞ-BİON MATBAACILIK-İSTANBUL-2010- 2. BÖLÜM
- NURDAN SÜZÜLEN NOTLAR- HASAN HAYRİ SARIKAMIŞ-BİON MATBAACILIK-İSTANBUL-2010- 1. BÖLÜM
- DÖRT KELİMELİK BİR İMTİHAN DÜNYASI
- AHMED AKGÜNDÜZ HOCAMIZIN GÖZÜYLE MUHAKEMAT
- KADER RİSALESİNDEN İKİ SUALE CEVAP
- NUR RİSALELERİNİN DİLİ VE ÜSLUBU ÜZERİNE-III
- NUR RİSALELERİNİN DİLİ VE ÜSLUBU ÜZERİNE-II
- NUR RİSALELERİNİN DİLİ VE ÜSLUBU ÜZERİNE-I
- BAHAR’IN HATIRLATTIKLARI
- MAHŞER YERİ HAKKINDAKİ RİVAYET
- KUR'AN ALTI YÖNDEN MUCİZEDİR
- AHSEN-İ TAKVİM SIRRI /Niyazi Beki
- YİRMİBEŞİNCİ SÖZ'DEN NOTLAR-5
- YİRMİBEŞİNCİ SÖZ'DEN NOTLAR-4
- YİRMİBEŞİNCİ SÖZ'DEN NOTLAR-3
- YİRMİBEŞİNCİ SÖZ'DEN NOTLAR-2
- YİRMİBEŞİNCİ SÖZ'DEN NOTLAR-1

Hak (ancak) Rabbindendir. Artık, sakın şüpheye düşenlerden olma.
Bakara, 147
GÜNÜN HADİSİ
Âdemoğlu, kurban bayramı gününde kan akıtmaktan daha sevimli bir amelle Allâha yaklaşabilmiş değildir.
İ. Mâlik, Muvatta, Kuran 24; Tirmizî, Edâhî, 1; İbn-i Mâce, Edâhî, 3)
SON YORUMLAR
- Allah ebeden razı olsun Can babamızdan, yazıldığı üzere hakikaten öyle b...
- Allah rahmet eylesin. Mekanı Cennet, makamı saadet olsun. âmin....
- Salih Ekinci hocaefendiye şükran borçluyuz. Yazılarının devamını bekliyo...
- İlahiyatçı hocaların bir kısmı medrese eğitimine merdiven altı eğitim d...
- Allah razı olsun. Güzel bir yazı. Tebrike der, devamını dileriz....
- Maşâallah Hocama. Mutedil, hastalıkalrın farkında, basiret ve ferasetli bir...
- Ahmed bey teşekkür ederim yorumunuz için. Ben kütüphanemdeki kitapları tan...
- selamün aleyküm mustafa hocamıza bu tahkikli ve tasnifli yazısından dolay...
- Ahmed Muhammed Şâkir, Umdetu't-Tefsîr ani'l-Hafız İbn Kesîr de eklenmeli...
- Çok güzel Allah razı olsun...
TARİHTE BU HAFTA
*Bosna'da 800 kadar camii Sırplar Tarafından Yıkıldı(20 Ocak 1993)
*Ridaniye Zaferi(22 Ocak 1517)
*Babiali Baskını(23 Ocak 1913)
*Hz.Ali'nin Küfe'de Şehid Edilmesi(24 Ocak 661)
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...