KADER HAKKINDA ULU ORTA KONUÅžANLAR
Devrilen bir otobüs, otobüsün yanında kanlı bir ceset, cesedin etrafında kalabalık bir topluluk... Ve konuşmalar...
Biri, "Binme şu otobüse dedim, dinlemedi. Sözümü tutsa şimdi hayatta olacaktı," diyor.
Diğeri ilâve ediyor: "Bütün suç ş
Devrilen bir otobüs, otobüsün yanında kanlı bir ceset, cesedin etrafında kalabalık bir topluluk... Ve konuşmalar...
Biri, "Binme şu otobüse dedim, dinlemedi. Sözümü tutsa şimdi hayatta olacaktı," diyor.
Diğeri ilâve ediyor: "Bütün suç şoförde."
Farklı yorumlar: "Şoförün ne suçu var kardeş. Kaderinde bugün ölmek varmış. Otobüse binmese başka yerde, fakat aynı saatte yine ölecekti."
Yükselen itirazlar: "Olmaz öyle şey! Ne demek kaderinde varmış? Şoförün sarhoş bir hâlde yola çıkıp, direksiyon başında sızmasına ne demeli?"
Ve uzayıp giden tartışmalar... Bu tür sözlerin söylenmesi için ille büyük bir kazanın olması da gerekmiyor. Hemen her yerde, her konuda, "şöyle olmasaydı böyle olmazdı" veya "şu olsa bu olurdu" türünden konuşmalara şahit olmak mümkün.
Uluorta yapılan her yorum, kaderin ince bir meselesine temas ediyor. Nerede İslâmî ölçülere aykırı bir fikir varsa, orada ya bâtıl bir mezhebin veya çürük bir felsefenin kokusu vardır. Şuurla veya şuursuzca yapılan hemen her yorum, bir fikir sisteminin uzantısı. Şimdi yukarıdaki olayı ve konuşmaları değerlendirelim.
Otobüs devrilmeseydi adam ölür müydü? Şoförün kabahati var mı? Bu olay için "kader" hükmünü verebilir miyiz?
Mûtezileciler, "otobüse binmese veya kaza olmasa adam ölmezdi" diyor. Bunlar "kul fiilini yaratır" diyen, kaderi reddeden ve sebeplere hakikî tesir veren bir anlayışa sahip.
Cebriyeciler ise, "otobüse binmeseydi veya otobüs devrilmeseydi bile, adam başka bir yerde, başka bir sebeple aynı saatte yine ölecekti" hükmünü veriyorlar. Bu anlayışa göre, otobüsün kaderi ayrı, adamınki ayrıdır. İnsanın iradesi yoktur, o, denizde yüzen bir ceviz kabuğu gibidir. Bu durumda şoförün suçlu olduğundan söz edilemez elbet.
Bilindiği gibi, Mutezile ve Cebriye, yanlış fikirleriyle hak yoldan sapan iki bâtıl mezhebin adlarıdır.
Hak mezhep âlimleri ise derler ki: Geçmişte kalan olaylara ve musibetlere kader nazarıyla bakılabilir. Allah, otobüsle ölüm olayını önceden biliyordu, bilmeyen bizdik, vukuundan sonra biz de öğrenmiş olduk. Gelecekteki olayları bilmiyoruz, kaderim böyleymiş deyip tembellik ve tedbirsizlik edemeyiz." Söz gelişi, bir fakir, geçmişe bakarak, "kaderimde fakirlik varmış," diyebilir, ama gelecek hakkında, "fakir olmak istikbalde de benim kaderimdir, ne yapsam nafile" deyip de yatamaz.
Biz, otobüs ve kaza olayına "kader" diyebiliriz. Şoför meselesine gelince, o, sarhoşken araba kullandığı ve kazaya sebep olduğu için elbette suçludur. Malûm kazanın kaderde yer alması onu kurtaramaz.
Gelelim asıl soruya: Otobüs devrilmeseydi adam ölür müydü? Bu hususta âlimlerimizin cevabı gayet kısa ve nettir:
"Bilemeyiz!"
Bazen bilememek en büyük ilim oluyor, burada da öyle. Çünkü sebep ile sonucun kaderi tektir, ayrı ayrı değildir. Kaderde biri diğerine ayrılmaz şart olmuştur. Burada otobüs kazası sebep, adamın ölümü ise sonuçtur.
Bu hususta kaderin hükmü, "Adam otobüsün devrilmesiyle ölecek" şeklindedir. Otobüsün devrilmediğini farz edersek, öleceğine veya ölmeyeceğine ne ile hükmedeceğiz? Sebebi yok sayarsak, bu meselede kaderin hükümsüzlüğünü varsayıyoruz ki, o zaman biz neye dayanarak ölürdü veya ölmezdi diyeceğiz?
Allah, aynı gün ve saatte başka bir sebep yaratıp adamı öldürebilir veya tersine öldürmeyebilir, bu Onun sonsuz ilmine kalmış bir konudur.
Ömer Sevinçgül
Kulluğum Sultanlığımdır
Zafer Yayınları
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DİĞER YAZILAR
BAZI ORYANTALİSTLERİN VE ONLARIN TAKİPÇİLERİNİN DÜŞTÜĞÜ FAHİŞ HATALAR

Buraya kadar anlatılanlardan anlaşıldığı gibi bazı or¬yantalistlerin ve Reşîd Rıza gibi t
HER ŞEY KUR’AN’DA OLDUĞUNA GÖRE, ÂLİMLERE NE İHTİYAÇ VAR?

Her ÅŸey Kur’an’da olduÄŸuna göre, mezheb imamlarına ve diÄŸer İslâm ulemâsına ne ihtiyacÄ
NOEL BABA

Yılbaşı neyimiz olur? Ramazan Bayramımız mı? Kandilimiz mi? Kurban Bayramımız mı? Biz, Muh
HARB MECLİSİ

İstanbul’da Yusufpaşa’da Gülşen-i Maarif Rüşdiyesi’nde, galiba beşinci sınıftaydım.
HÜZÜNLÜ BİR SÜNNET HATIRASI

Yavuz Bülent Bakiler beyefendi anlatıyor; (Arif Nihat Asya merhum ile) Müşterek dostumuz ÅŸair Å
PEYGAMBERİMİZ EBU CEHİL’E GİTTİ Mİ?

Âlemlerin Rabbi Kur’ân’ında Resûlullah aleyhissalatu vesselamı bizim için ‘en güzel ör
MEAL OKUMAK KUR’AN’I ANLAMAK MIDIR?

Bir bayan, öğretmenlikten emekli olduktan sonra "başımı kapattım, namazlarımı kılmaya başl
ŞEHİD ÖLDÜĞÜNDE NE HİSSEDER?

Abdullah bin Zübeyr, bir daha hücuma geçince Şamlı askerler hazan yaprakları gibi kılıcını
İRADEMİZİ TERBİYE EDELİM

A.J. Cronin, Reader’s Digest, Amerika Otuz sene evvel(1920’ler) genç bir doktor olarak bulundu
PROF. DR. ALAADDİN BAŞAR BEYİN İBRETLİ BİR ANISI

“Lise son sınıftaydım. Bir gün hocamız sınıfa girdiğinde, tahtada ahlâk dışı bir resim
BİR ARAP ÂLİMİN İBRETLİ HİKAYESİ

Merhum Mehmed Kırkıncı Hocaefendi anlatıyor; “1970’li yıllarda, İstanbul’daki bir sohbet
- CEVAP YERİNE..
- TARİH ŞUURU VE EHEMMİYETİ
- MUHAMMED ESED’İ SARSAN SURE
- BU DA GEÇER YÂ HÛ
- SORU CEVAPLARLA KURBAN İBADETİ
- DEVLET İDARESİNDE İKİ MÜHİM ESAS: İSTİKAMET VE ADALET
- HİÇBİR MÜFSİD BEN MÜFSİDİM DEMEZ
- BAYRAMLAÅžMA
- AÄžLAMAK ZARARLI MI, FAYDALI MI?
- KEÅžKE HER AY RAMAZAN OLSA
- İDEAL DEVLET ADAMI NASIL OLMALIDIR?
- DEVLETİN BEKASINDA ÜÇ TEMEL RÜKÜN
- BİR İNHİRAF HAREKETİ OLARAK MUTEZİLE
- HASTALIKLA İMTİHAN
- BİR BİLİM ADAMININ ALLAH'IN VARLIĞINA ŞEHADETİ
- DİNDE YIKICI ÜÇ AFET
- SAMED İSMİNİN DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ
- İSLÂM’DA ŞİDDET YOKTUR
- BAYRAMDA NİÇİN AĞLADIM?
- Mİ'RAC YAKITI
- MÜSLÜMANLARIN İHTİLAFLARININ SEBEBLERİ
- KADIN VE CİHAD
- HASBIHAL
- MESNEVÎ'NİN TESİRİ
- DİN VE İŞ İLKELERİ
- BEDİÜZZAMAN
- NAMAZIN BEÅž KAYITI
- YORUMSUZ
- DİN FENNE TERS DÜŞER Mİ?

Yer yüzünde bulunan her canlı yok olacaktır. Ancak azamet ve ikram sahibi Rabbinin zâtı baki kalacaktır.
Rahman, 26-27
GÜNÜN HADİSİ
“Âdemoğlu, kurban bayramı gününde kan akıtmaktan daha sevimli bir amelle Allâh’a yaklaşabilmiş değildir.
İ. Mâlik, Muvatta’, Kur’an 24; Tirmizî, Edâhî, 1; İbn-i Mâce, Edâhî, 3)
SON YORUMLAR
- Muhterem Hocam; Kaleme aldığınız bütün çalışmalarınızda insanların f...
- Hocam Allah razı olsun sizden. Bazılarını bana da anlatmıştı ama bu kadar...
- selamün aleyküm Bu serinin tamamlanmasını ez canu dil arzu etmekteyim.osm...
- Alimin ölümü alemin ölümü gibidir Allah makamlarını ali eylesin bizlered...
- taleal bedru ezgisinin hicrette değil bir başka savaşta söylendiği rivayetl...
- Allah rahmet eylesin....
- ALLAH CC RAZI OLSUN ANCAK BİR ALLAH DOSTUNDAN İŞİTİLECEK SÖZLER BUNLAR...
- Allah razı olsun. Mekanı,mekanları cennet, makamları âli olsun....
- Allah rahmet eylesin.. Babaanne'min babasıdır rahtmetli... Nur içinde yats...
- ağladım ağladım.. Gök`te ay nişanesi dolun kadar durusun En yanık avazl...
TARİHTE BU HAFTA
*Malcolm X'in ÅŸehadeti-1965(21 Åžubat)
*Resulullah'ın(sav) Veda Hutbesi'ni iradı-632(23 Şubat)
*Çeçenlerin Stalin tarafından Sibirya ve Kazakistan'a sürgünü
*Seyyah İbn-i Battuda'nın vefatı
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...