Yaşarken değişik olaylar, fikirler ve şahıslarla karşılaşırız. Kararlar alır, düşünce üretir ve beraber olacağımız kişileri belirleriz. Devamlı olarak irademizi kullanırız. Tercihlerimiz bazen bizi, bazen de çevremizdekileri ilgilendirir. Onları üzebilir, sevindirir. Bu yönüyle hayatımız zordur. Sorumluluk gerektirir. Bizi diğer canlılardan ayıran önemli bir özelliğimizdir. “Zerre miktar iyilik ve kötülük karşılıksız kalmayacaktır.” Öyleyse niyetlerimizi temiz, davranışlarımız ölçülü olmalıdır.

Uzunluk metreyle, ağırlık kilogram ile ölçülür. Tersini yaparsak alacağımız sonuçlar hep yanlış olacaktır. Bir metre et, üç kilogram boyunda ağaç denmez.

Şu günlerde üzücü haberler aldığımız Doğu Türkistan eski Cumhurbaşkanlarından merhum Prof.Dr. Zeki Velidi Togan –Tarihte Usul- isimli kitabında “ Sosyal olayları bir tek sebeple değerlendiremeyiz. Yorum getirilirken yapılan bir sebebin göz ardı edilmesi veya atlanması bizi yanlış sonuçlara götürür” der.

Her türlü değerlendirmede yer, zaman, mekân ve şahıslar önemlidir. İstanbul’un savunulmasında, Haliç’in girişine zincir takılması, şehrin etrafının surlarla çevrili olması 1453 yıllarında önemlidir. Fakat bu gün bir anlam ifade etmez. Bugün şehir savunmacılığında önemsiz olan surlar, konumuz kültürel miras olunca baha biçilemez bir değer olur. Haliç’e gerilen zincir de öyledir. Bugün sadece Askeri müzemizi süsler.

Günümüzde her bilimde olduğu gibi hekimlerin, göz, kalp, cerrahi ve bunun gibi, bildiğimiz alanlarda uzmanlaşması çok önemlidir. Fakat ciddi bir ameliyatta hekimlerimiz hastanın yaş, geçirdiği hastalıklar ve bütün vücut fonksiyonlarını dikkate alarak operasyon öncesi konsültasyon yaparlar. Yani hasta ve hastalığa ne kadar geniş açıdan bakarlarsa tedavi ve sonuçta o kadar sevindirici olmaktadır.

Her bilimin usul ve metotları farklıdır. Bunları bilmeden ve kullanmadan tam ve doğru hedeflere, bilgilere ulaşılmaz. Coğrafyada usul, hadiste usul, tefsirde usul farklıdır. Bunları öğrenmek kesinlikle zor değildir. Bize düşen ilgilendiğimiz alanı seçip onun gereğini yapmaktır.

Her alana el atmak değil, ilgi ve yetenekli olduğumuz alanda uzmanlaşıp, ihtiyaç duyduğumuz diğer alanların uzmanlarına saygı duymamızdır.”Her şeye el atan her şeyden olur.” Elbette seçmenin de doğru kıstasları vardır. Bunlar zamanla, istekle ve çalışmayla öğrenilebilir.

“Hamarat annenin tembel kızı olur” derler. Annenin çalışkan olması iyidir, güzeldir, ama kızının yetişmesine engel olmamalıdır. Çünkü bu çeşit karakter sahipleri hem çok yorulur, hem de başkalarının sorumluluk almasına ve yetişmesine engel olurlar. Yani ölçü ve denge insanı olmalıyız.

Bir ressam değişik hayvanların güzel özelliklerini bir araya getirerek iyi bir resim ve görüntü elde etmiş olamaz. Mesela zürafanın boynu, atın yeleleri, aslanın başı, filin kulakları bir araya gelse garip bir resim olur. Her şey yerli yerinde ve zamanında olursa güzeldir.

Arabası bozulan, manava veya terziye gitmez. Maddi ve fiziki dünyamızın ihtiyaçları ile manevi dünyamızın ihtiyaçları elbette çok farklıdır.

Hastalanan kimse doktor yerine mühendise giderse vasiyetini hazırlamalıdır. Bir zaman çalıştığım kasabada parası olan bir vatandaş “Banka müdürüne sordum faiz helal dedi. Ben de paramı yatırdım” demişti. Ağlanacak halimize arkadaşlarla gülmüştük.

İnsanlığı ilgilendiren her konuda aşırılıklardan uzak, ölçülü ve dengeli olmalıyız. Bunun en kolay yolu da, böyle dostlarla bir ve beraber olmaktan geçer zannediyorum. 22 /07/2009 HİLMİ ARKIN