Soru: Cephede savaş mevzilerinde oruç tutmak isteyen silâhlı kuvvetler efradı hakkındaki şer’i hüküm nedir? Oruç tutmak onlara kesinlikle farz olup mutlaka tutmaları gerekli midir?

Cevap: Onlardan oruç tutmak isteyenlerin oruçları şer’an makbuldür. Ancak oruç onları ansızın hücum eden düşmanları karşısında halsiz bırakıyor ve bedenî kuvvetlerini zayıf düşürüyorsa, işte düşmana yaklaştıkları süre içinde orucu yemek onlara gerekli olur. Bu onlara hakkında bir nevi şefkattir.

Kumandanlar ve askerî görevliler, efradın oruç tutmaları halinde işlerin aksamasından endişe ederlerse, ordu komutanlarının oruç tutmama emirlerine uymak gerekli olur. Çünkü komutanlar askeri tedbirleri almakta efradın bilmediklerini bilirler. Bütün bunlar zarardan korunmak içindir. Allah Tealâ Hz.leri “Ey iman edenler! (düşmanlarımıza karşı) korunma tedbirlerimizi alın.” (Nisa: 71)

Bunların tutamadıkları oruçları(Ramazan dışındaki) diğer günlerde kaza etmeleri gerekir. Bu şekilde oruç tutamayanlardan bazılarının hastalık veya ölümleri dolayısıyla oruç tutma imkânını bulamadıklarını farz etsek bu husustaki hüküm bunların günah işlememiş olmalarıdır. Yakınlarının, dostlarının veya Müslümanlardan herhangi birinin onun adına fidye vermesi caizdir. Fidye, her gün Müslümanların fakirlerinden birini yedirmektir. Yedirmenin miktarı yarım ölçek buğday veya onun karşılığı olan parayı vermektir. Allah Tealâ Hz.leri “Oruç tutmaya güç yetiremeyenler üzerine bir yoksul doyuracak kadar fidye vermek lazımdır.” ( Bakara /184) buyuruyor. Malı yoksa ölünceye kadar kaza etmeğe veya fidye vermeğe gücü yetmezse ona hiçbir şey lâzım gelmez. Allah Tealâ Hz.leri “Allah bir kimseye ancak gücü yettiği kadar teklif eder.” (Bakara/286) buyuruyor.