EL-HAKEM

2003-04-02 18:14:37

Hakem, Hâkim ve Hakîm, aynı kökten gelmekte ve üçü de, 'salah kasdıyla menetme' özelliğini taşımaktadırlar. Meselâ, Hâkimin en mühim vasfı zulmü önlemesidir. Hakîmin hikmeti saçmalığı, abes iş yapmayı ve yanlışlığı önler. Hakem ise, taraf tutma arzusunu menetmiş olan kimse demektir (1) Hakem, haksızlığa ve hiçbir şekilde düzensizliğe, abesliğe, yanlışlığa imkan vermeyen hüküm sahibi anlamını içerir. Hükmetme, haklı ile haksızı ayırmaya yönelik bir icraat da olmakla birlikte sadece bundan ibaret de değildir. Hakem-i Zülcelâl'in hükümlerinin devamlı oynandığı bir sahnedeyiz tabir-i caizse. Kainatta esbab vasıtasıyla her an, her yerde bir sürü hüküm hükmünü sürmekte. Kalemi yere bıraktığımızda, düşmek istemiyorum, diye itiraz edemiyor. Güya bu kanunlar muazzam bir saltanat tahtında herkese boyun eğdiriyor. Halbuki esbabın en önemli hususiyeti: Perde olmak. Şuura sahip bulunmayan bu hükümlerin böylesine galebe çalmaları ve aralarında kusursuz bir iş birliği sağlamış olmaları perdeler geçildikçe eninde sonunda varıp Mutlak Kemal Sahibi'ne dayanıyor. Bütün mahlukat aleminde koyduğu hükümleri cereyan ettirmesiyle de O Hakem'dir. Mahlukatın keyfiyeti (özellikleri), bağlı bulunduğu sebepler hep O'nun ilminden ve hükmünden beslenmektedir. İlahî hüküm her durumda, vakalarda, yaşayışımızda kendini gösterir; ama bunlarda bir noktaya kadar sebepler rol oynar. Sebepler de İlahi hükmün bir neticesidir, sebeplerin neticesi de, kainattaki zincirleme olaylar da... Ama şu kadarı var ki, bunlar birçok hikmete (imtihan sırrı vs.) müstenid(dayanmış) olarak perdelenmiştir. Hastalıkla perdelenmiş olan ölüm Hakem ism-i şerifinin tecellilerinden bir tecellidir. Sonrasındaki kabir, mahşer meydanı ve doğruyu yanlıştan ayırma işlemleri tamamen Mutlak İlim ve Adalet Sahibi'nin hükmünün neticeleridir. Bu hükümlerden ise insan haberdar edilmiş ve düşünmeye ya da akletmeye davet edilmiştir. Artık bundan sonrası en doğru hükmün verilmesidir. Allah Hâkim, Hakîm ve Hakem'dir ve ruhundan üfleyip yarattığı kulunun da öyle olmasını ister: Ey iman edenler! Allah için hakkı ayakta tutan ve adaletle şahitlik eden kimseler olun. Bir topluluğa olan kininiz, sizi adaletsizliğe sevk etmesin. Adaletli olun; bu, takvâya daha yakındır. Allah'tan korkun. Şüphesiz Allah yaptıklarınızın hepsinden haberdardır.(Maide Suresi:8) (2) Muhakkak ki Allah size emanetleri ehline vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emreder. Gerçekten Allah bu emriyle size ne güzel öğüt veriyor. Şüphesiz Allah herşeyi hakkıyla işitir ve hakkıyla görür. Ey iman edenler! Allah'a itaat edin. Birşeyde anlaşmazlığa düşerseniz, onu Allah'a ve Resulü'ne havale ederek çaresini Kur'ân'da ve Resûlullahın sünnetinde arayın---eğer Allah'a ve ahiret gününe gerçekten inanıyorsanız, böylesi daha hayırlıdır ve neticesi de daha güzeldir.(Nisa Suresi:58-59) (3) DİPNOTLAR: 1-Kur'ân ve kâinat penceresinden Esmâ-i Hüsnâ- Doç. Dr. Abdülaziz Hatip- Gençlik Yayınları(Nisan 2001) s.159 2-a.g.e s.161 3-a.g.e s.161,162 Ayetler ve bulundukları sureler bu kaynaktan aktarılmıştır. GENEL KAYNAKÇA: 1-Esmâ-i Hüsna Allah'ın Güzel İsimleri-Prof.Dr.Alâaddin Başar-Zafer Yayınları(Eylül 2001) s.82,83 2- Esmâ'ül Hüsnâ Şerhi-(Merhum)Ali Osman Tatlısu-Yağmur Yayınevi(İstanbul;1982) s.88 3-dipnotlardaki eser

Bu yazıya yorum yazın

Bu yazıya gelen yorumlar.

DİĞER YAZILAR

ES-SABÛR

Sabûr kelimesinin sözlük anlamı: Çok sabırlı. Sabûr isminin terim anlamı: Günah işleyenl

EL-VÂRİS

Vâris kelimesinin sözlük anlamı: Ölenin malına sahip olmaya hak kazanan kimse. Vâris isminin

ER-REŞÎD

Reşîd kelimesinin sözlük anlamı: Doğru yolda bulunan, doğru ile yanlışı birbirinden ayırt

EN-NÛR

Nûr kelimesinin sözlük anlamı: Aydınlık, ışık, aydınlatan. Nûr isminin terim anlamı: Nu

EN-NÂFİ

Nâfi’ kelimesinin sözlük anlamı: Fayda veren. Nâfi’ isminin terim anlamı: Hayırlı ve fa

EL-BÂKÎ

Bâkî kelimesinin sözlük anlamı: Sonu olmayan, kesintiye uğramadan devam eden. Bâkî isminin

EL-BEDİ

Bedi’ kelimesinin sözlük anlamı: Örneği ve benzeri olmayan, hayret verici eşsiz güzellikte

EL-HÂDÎ

El-Hâdî kelimesinin sözlük anlamı: Yol gösteren, mutluluk veren. El-Hâdî isminin terim anla

ED-DÂR

Dâr kelimesinin sözlük anlamı: Zarar ve elem veren. Dâr isminin terim anlamı: Zarar ve elem v

EL-MÂNİ’

Mâni’ kelimesinin sözlük anlamı: Mahrum eden, vermeyen, engel olan. Mâni’ isminin terim an

EL-MUĞNÎ

Muğnî kelimesinin sözlük anlamı: Zenginlik veren, cömert olan. Muğnî isminin terim anlamı

Nâziât, 37-38-39

Azana ve dünya hayatını ahirete tercih edene, şüphesiz cehennem tek barınaktır.

GÜNÜN HADİSİ

"Cebrail bana komşuya iyilik etmeyi tavsiye edip durdu. Neredeyse komşuyu komşuya mirasçı kılacak sandım."

Buharî, Edeb 28; Müslim, Birr 140-141. Ayrıca bk. Tirmizî, Birr 28; İbni Mace, Edeb 4

SON YORUMLAR

TARİHTE BU HAFTA

*Şair Muhammed İkbal'in vefatı(21 Nisan 1938) *TBMM'nin açılışı ve çocuk bayramı(23 Nisan 1920) *Osmanlı-Rus Harbi(24 Nisan 1877) *Hudeybiye Gazvesi(26 Nisan 628) *II.Abdülhamid'in tahttan indirilmesi(27 Nisan 1909)

ANKET

Sitemizle nasıl tanıştınız?

Yükleniyor...